Wat studenten en sociaal ondernemerschap verbindt is dat ze allebei een mooie toekomst hebben. Toch geniet een van de snelst groeiende branches van ons land niet altijd evenveel bekendheid onder studenten. Enactus Utrecht biedt deze doelgroep de mogelijkheid om kennis te maken met sociaal ondernemerschap. so/creatie gaat hierover in gesprek met Charlotte de Kruijk, voorzitter van Enactus Utrecht. “In de studie is veel theoretisch, wij bieden een kans om ondernemen tijdens je studententijd in de praktijk te brengen.”
Voordat Charlotte de Kruijk begon bij Enactus was ook zij niet heel erg bekend met het fenomeen sociaal ondernemerschap. “Ik kende het vooral door grote namen als Tony Chocolonely en Dopper, maar daar hield het ook wel bij op,” zegt ze. “Bij Enactus leerde ik pas echt wat sociaal ondernemen inhoudt. Het is echt ondernemen, maar je bent wel bezig met een doelgroep en een maatschappelijk probleem.” Zelf is Charlotte naast haar bestuursfunctie bij Enactus Utrecht vierdejaars rechtenstudent. Ze beschouwt haar werkzaamheden bij de organisatie als een manier om impact te maken en ervaring op te doen.
“Sociaal ondernemen is echt ondernemen, maar je bent wel bezig met een doelgroep en een maatschappelijk probleem.”
Actie door te ondernemen
“Als voorzitter faciliteer ik vooral voor studenten die een bijdrage willen leveren, ervaring willen opdoen of willen leren sociaal te ondernemen,” legt de jonge voorzitter uit. “Bij ons kan je als ambitieuze student ervaring opdoen in sociaal ondernemen. Want om gelijk al je spaargeld in een onderneming te stoppen, dat is voor velen logischerwijs te veel risico.” Daarom biedt Encatus studenten de kans om op een laagdrempelige manier kennis te maken met (sociaal) ondernemerschap. “Door ondernemen actie, is ons motto (Enactus is letterlijk een samentrekking van ENtrepreneurial ACTion US). Misschien een beetje cheesy, maar dat is wel in de kern.”
Hoewel menig student al tijdens zijn of haar studie droomt van het sociaal ondernemerschap, zetten maar weinigen tijdens deze periode echt de volgende stap. “Veel studenten vinden het idee van sociaal ondernemen erg tof, maar het blijft natuurlijk spannend.” Gelukkig is er hulp. In Utrecht heb je StudentsInc, een plek in het gebouw van de Hogeschool Utrecht waar hbo- en universiteitsstudenten aan hun startup kunnen werken. “Dit soort initiatieven zijn top, want zo sta je er als student met eigen social startup niet alleen voor. Helaas weten nog te weinig mensen af van deze mogelijkheden,” zo vindt Charlotte de Kruijk.
Impact door ondernemerschap
Juist in een tijd waarin overheden steeds meer participatie van hunburgers verwachten, lijkt het goed om studenten al op jonge leeftijd te leren hoe je sociale impact maakt. “Het wordt steeds duidelijker dat er een groot aantal problemen op deze aarde is, hier moet iets aan gedaan worden. Omdat de overheid zich juist minder lijkt te bemoeien, springen ondernemingen in datgat om die problemen op te lossen Ondernemingen doen dat vaak veel doeltreffender en kunnen impact meten. Mensen zijn zich daarnaast bewuster van de vele problemen. Deze factoren maken onder andere dat sociaal ondernemen aan terrein wint.” Het lijkt de taak van organisaties als Enactus om deze trend ook onder studenten in gang te zetten.
”Omdat de overheid zich juist minder lijkt te bemoeien, springen ondernemingen in dat gat om die problemen op te lossen.”
Sociaal leerproces
Net als studenten in hun studententijd constant in een leerproces verkeren, is dit ook bij Enactus Utrecht het geval. “Voorheen startten studenten iets op bij Enactus, maar gingen hier vervolgens na afloop van het programma niet mee verder.” Dit wil Charlotte samen met haar team veranderen. Hopelijk kan er dit jaar al een aantal studenten na de Enactus-periode doorgaan met hun prachtige projecten. Op weg naar een echte eigen sociale onderneming.”
De raad van advies, bestaande uit alumni van Enactus Utrecht, besloot daarom een meerjaren advies op te stellen. Drie jaar lang krijgen Enactus studenten de kans om te proeven aan een eigen sociale onderneming. “Het eerste jaar is de opstartfase, tijdens het tweede jaar laten we de onderneming gewoon draaien en in het laatste jaar ga je op zoek naar een uitgang. “
“Het lastige blijft dat je te maken hebt met een per schooljaar veranderend bestuur. Sommige lange termijn zaken kunnen daardoor soms verzanden. Dit maak het lastig om voor langere periodes lijnen uit te zetten,” aldus de Enactus-voorzitter.
KlikStart
Door de jaren hebben studenten via Enactus heel wat mooie projecten op poten gezet. Charlotte geeft Klikstart als mooi voorbeeld. “KlikStart is een sociale onderneming die computerles geeft aan ouderen en ervoor zorgt dat zij meer wegwijs worden in de digitale wereld. De lessen worden verzorgd door ROC-studenten, die op deze manier weer een mooie stage-ervaring opdoen.” Momenteel is KlikStart actief op zoek naar ‘exit-mogelijkheden’, of ‘Enexit’ zoals Enactus dat noemt.
Kennisbronnen
“Als tip zou ik studenten die ambiëren om zelf te ondernemen mee willen geven: gebruik de enorme kennisbron die er in je stad is. Vraag anderen om advies. Want er lopen zoveel mensen met kennis van zaken rond, die dit heel graag met studenten delen. Zoek mensen om je heen en verzamel kennis die er al is, want als je alles zelf wil uitzoeken wordt het heel lastig.”
“Als je alles zelf wil uitzoeken wordt het heel lastig.”
Voor wie de kennis van sociaal ondernemerschap wilt vergroten geeft de Universiteit Utrecht sinds enige tijd de minor sociaal ondernemerschap. Zo werd professor Harry Hummels per 1 mei 2016 benoemd tot hoogleraar Sociaal Ondernemerschap aan de Utrecht University School of Economics. “Dit is ook weer een goede ontwikkeling die aantoont dat sociaal ondernemen onder studenten echt in de lift zit,” zegt Charlotte Kruijk.
Een gat in de markt
Er gebeuren dus goede dingen op het gebied van sociaal ondernemen in de Domstad. Ook op het gebied van studenten, niet vreemd natuurlijk want Utrecht is een studentenstad bij uitstek. “Toch weten veel studenten niet van het bestaan van sociaal ondernemen af.” Aan organisaties als Enactus Utrecht om hier verandering in te brengen. “Studenten zijn een lastige doelgroep, maar wijken eigenlijk helemaal niet zo af van andere groepen wat betreft kennis van sociaal ondernemen.”
De sleutel om meer studenten bekender en bewuster te maken met deze branche schuilt volgens Charlotte vooral in het vertellen van sociale succesverhalen. Hierbij noemt zij Dopper, The Colour Kitchen en Tony Chocolonely als toonbeelden. “Enactus brengt dit in de praktijk door het organiseren van evenementen als Gat in de Markt.” Dit event heeft als doel om sociaal en duurzaam ondernemen op de kaart te zetten.
Eye-opener
“Omdat wij als Enactus Utrecht De Nationale Competitie wonnen in de Jaarbeurs, mochten wij als afdeling naar de Enactus Worldcup in Toronto om daar Nederland te vertegenwoordigen.” Dit was voor Charlotte een eye-opener. Haar mond viel wagenwijd open toen ze hoorde dat Enactus Canada het afgelopen jaar zo’n 2,5 miljoen omzette. “Wij hebben als Utrecht-afdeling de afgelopen vier jaar nationaal gewonnen, dan is de verleiding groot om te denken dat alles goed gaat.” Op het internationale toneel echter zijn er veel grotere spelers. Enactus afdelingen uit Canada, India of Duitsland bijvoorbeeld. “Hier kunnen wij absoluut nog van leren,” verklaart de Utrechtse student.
Voorbeeld voor impact
Als inspirerend internationaal Enactus-project noemt Charlotte het Canadese ‘Project SucSeed’. Hiermee brengt de organisatie verse groenten en fruit richting afgelegen Canadese gebieden als Newfoundland en Labrador. Normaliter hebben mensen hier, door de immense afstanden, weinig tot geen toegang tot verse groente of fruit. Daarom ontwikkelden studenten een systeem waarbij de inwoners van de afgelegen regio’s zelf hun groenten en fruit kunnen telen.
Het systeem is gemaakt in de vorm van een box geproduceerd van gerecyclede materialen. Dak- of thuislozen en jongeren met een afstand tot de arbeidsmarkt zetten deze in elkaar en verkopen ze aan de inwoners. “Dat er zoveel impact wordt gemaakt op ontzettend veel vlakken, dat is heel inspirerend.” Dit soort projecten zijn volgens Charlotte een groot voorbeeld voor haarzelf en andere Utrechtse Enactus-studenten. Want in je studententijd beginnen aan sociaal ondernemerschap lijkt de weg naar sociale impact.
Ben jij student en wil je ervaring opdoen met sociaal ondernemerschap? Dan kun je bij Enactus proeven aan het sociaal ondernemerschap. Zo er speciaal voor nieuwe leden de Enactus Academy, een opstartprogramma voor startende sociaal ondernemers.
Na een mooi gesprek over studenten en sociaal ondernemerschap, raadt Charlotte de Kruijk voor onze estafette Antoine Steenkamer de oprichter van Spelendergrijs aan. Deze door rechtenstudent Antoine opgezette onderneming koppelt talentvolle studenten aan verzorgings- en verpleeghuizen.
Reacties