De Nederlandse overheid laat kansen liggen om een inclusieve arbeidsmarkt te creëren. Dat is slecht nieuws voor de ruim een miljoen mensen met een arbeidsbeperking die wel willen en kunnen werken, maar toch thuis zitten. Het inkoopbeleid is zo’n kans.
Op 16 januari is de vernieuwde Social Impact Market gelanceerd, hét platform dat inkoopvragen van publieke en private organisaties verbindt aan het aanbod van sociale ondernemingen. Dit platform maakt het voor bedrijven en overheden extra makkelijk om hun MVO doelstellingen concreet te maken door in te kopen bij sociale ondernemingen. Cedris, PSO-Nederland, Social Enterprise NL, Social Impact Factory en U-Stal roepen overheden nu op om de Aanbestedingswet te benutten voor een meer inclusieve arbeidsmarkt.
In 2016 werd het Manifest Maatschappelijk Verantwoord Inkopen (MVI) gelanceerd, dat inmiddels door meer dan 150 overheden is ondertekend. Deze ambitie werd nog eens onderstreept in het Regeerakkoord, waarin staat dat ‘de overheid zijn inkoopkracht beter gaat benutten voor het versnellen van duurzame transities, inschakelen van kwetsbare groepen en om innovatief in te kopen.
Sinds 2016 biedt de wet overheden meer ruimte om werk te creëren voor mensen met een arbeidsbeperking. Artikel 2.82 van de vernieuwde Aanbestedingswet geeft overheden de mogelijkheid om een opdracht voor te behouden aan sociale ondernemingen die minstens 30% gehandicapte of kansarme werknemers hebben. Bedrijven die geen of minder gehandicapte of kansarme werknemers in dienst hebben, maken in dat geval dus geen kans.
Dubbele winst
Dit blijkt te werken. Een aanbesteding van de Gemeente Texel van schoonmaakonderhoud en glasbewassing is via artikel 2.82 in de markt gezet en begin dit jaar succesvol gegund aan sociale onderneming Breedweer. Hierdoor kregen vier mensen een baan uit de bijstand of met SW indicatie. Zij zullen na een jaar doorstromen naar ander werk waarna vier nieuwe werknemers de opdracht uit gaan voeren. In 2017 heeft Breedweer door deze en andere opdrachten in totaal 93 personen met een uitkering in staat gesteld zelfstandig het minimumloon te verdienen. Naast de persoonlijke groei en het arbeidsfit maken van de betrokken personen, hoeft de overheid dus ook minder uitkeringen te betalen. Dubbele winst!
De praktijk
Toch wordt artikel 2.82 nog veel te weinig gebruikt. Een blik op de publicaties op TenderNed (verplicht voor Europese aanbestedingen) van het afgelopen jaar levert slechts zo’n 20 aanbestedingen op, en dan nog allemaal in de sectoren schoonmaak of groenonderhoud.
Een gemiste kans, want er is voldoende aanbod. Ook in andere sectoren. Van de naar schatting 5.000 sociale ondernemingen in Nederland (McKinsey, 2016) creëert ongeveer een derde werk voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Kijk voor relevant aanbod om te beginnen eens op de Social Impact Market met producten en diensten van >125 sociale ondernemingen. Daarnaast kent de Prestatieladder Socialer Ondernemen van TNO het 30+ certificaat. Hiermee kunnen inmiddels 35 bedrijven aantonen dat minimaal 30% van het personeel bestaat uit personen met een afstand tot de arbeidsmarkt.
Een inclusievere arbeidsmarkt via inkoop: het kan. Door oude inkoopgewoontes los te laten en in gesprek te gaan met bedrijven die naast een goed product of dienst aantoonbaar maatschappelijke waarde creëren. De huidige krappe arbeidsmarkt kan het in ieder geval goed gebruiken en met de vorming van nieuwe colleges van B&W in het hele land is dit hét moment om hierover goede afspraken te maken.
Reacties