Als mens wil je je onderdeel voelen van een gemeenschap. Een gemeenschap die je vormt en kneedt door samen te doen. Dat is wat ons verbindt. Floor Ziegler trekt samen met haar compagnon het hele land door om deze fundamentele drijfveer aan te wakkeren in de mens. So/creatie spreekt haar over verbinden, stadmaken en het vormen van inclusieve gemeenschappen.
Achter een bouwplaats vlakbij Amsterdam RAI staat een oud schoolgebouw. Het is oud maar niet leeg: in de ex-klaslokalen is een veelvoud aan organisaties en initiatieven neergestreken. Initiatieven die allemaal willen bijdragen aan de maatschappij. Ik vind daar Floor Ziegler, die samen met haar compagnon Teun Gautier, één van de initiatieven runt. Het is warm binnen en de felle kleuren knallen je tegemoet. “Welkom in deze broedplaats van stadmakers.”
Floor en co zetten zich in voor méér gemeenschap in ons land. Over het hele land worden ze gevraagd om te helpen met het verbinden van mensen die samen maatschappelijke uitdagingen zoals winkelleegstand of het aardgasvrij maken van wijken willen oplossen. Zelf initiëren ze ook projecten zoals het bouwen van een nieuwe wijk. Het zijn veelal uitdagingen waarvan de gemeenten vaak denken dat zij het moeten regelen en waarin bewoners zich niet gehoord voelen. “Mijn ideale wereld is er één waarin iedereen meedoet”, vertelt Floor. “Ik noem mijzelf een stadmaker. Voor mij is een stadmaker een mens die opstaat en samen haar omgeving mooier, leefbaarder en gelukkig gaat maken. En dat begint bij het ontmoeten van de ander.”
Verbinder in hart en nieren
In die ontmoetingen wordt Floor gedreven door haar zoektocht naar zingeving. “Ik denk dat ik van nature een enorme verbinder ben. Overal waar ik kom, ontmoet ik mensen. Ik vind het fantastisch om naar iemands verhaal te luisteren. Iemands mogelijkheden, iemands talenten zien – die potentie in de mens, die kan en wil ik aanspreken. En als ik dat doe zie ik hoe deze persoon weer helemaal opbloeit. Dat is wat mij drijft: ik vind het heel fijn om anderen zingeving te geven.”
Ze merkt bij zichzelf en de mensen met wie ze werkt dat die ontmoetingen met de ander niet helemaal vanzelf gaan. “Op het moment dat je je open durft te stellen voor een vreemde, betekent het dat je over je eigen angst heen stapt. Want het is het moeilijkste en engste om te doen: iets toelaten waar je geen grip op hebt, geen controle op hebt.”
“Voor mij is een stadmaker een mens die opstaat en samen haar omgeving mooier, leefbaarder en gelukkig maakt.”
“De diepste angst is dat je afgewezen wordt. Dat is wat mij betreft de oorzaak van alle oorlogen en ellende tussen mensen. Het naar de ander toe bewegen, dat vraagt van iemand om je eigen normen en waarden, je eigen beeld van de wereld heen te stappen en met een open blik de ander te ontmoeten. Ik besef dat heel veel mensen dat moeilijk vinden. Maar het mooie is, als mensen dat doen, komen ze altijd gelukkig terug. Omdat ze over die drempel heen zijn gegaan. En dan zien: ieder mens wil zich onderdeel voelen van een gemeenschap. Ieder mens wil gezien worden. Ieder mens wil iets voor de ander doen. Want dan doen we ertoe. Als we voor een ander van betekenis kunnen zijn, hebben we een reden om te bestaan.”
Allemaal stadmakers
De ander ontmoeten als basis voor het vormen van een gemeenschap. Floor en haar compagnon Teun Gautier zien in hun projecten dat wij dit een beetje vergeten zijn in Nederland. Want hoe doe je dat dan? Hoe maak je samen je omgeving mooier, leefbaarder, gelukkiger?
“Ieder mens heeft eigenaarschap over zijn of haar leven en omgeving. Maar mensen zijn dat vergeten. We leven in zo’n rijk land. Door die welvaart is alles helemaal verzorgd voor ons. Maar daarmee is het belangrijkste van de mens weggenomen, namelijk dat de mens zich eigenaar voelt over zijn of haar leven en omgeving. Wat wij keer op keer merken is dat mensen willen horen van ons: jullie zijn eigenaar van je eigen leven. Het is te simpel voor woorden. Maar we zijn het helemaal kwijt. Je moet zelf weer gaan ervaren dat je het verschil kan gaan maken.”
Bouwen aan inclusieve gemeenschappen
In al hun projecten proberen Floor en Teun daarom de systeemwereld van ambtenaren, bewindslieden – maar ook andere instituties als de politie – te verbinden met de bewoners uit de leefwereld. “Dat is waar ik in geloof. Door mensen uit de systeemwereld en de leefwereld op plekken gelijkwaardig te laten werken aan concrete thema’s, zijn we echt de wereld aan het veranderen. Want je maakt de mensen in de systemen weer mens, en geeft bewoners hun stem terug. Zo bouw je aan inclusieve gemeenschappen.”
In Emmen is zo in één week tijd het probleem van winkel-leegstand in kaart gebracht en overladen met oplossingsrichtingen. Het was een probleem waar de gemeente al jaren op zat te broeden. “De sleutel tot succes is dat we vanaf het begin met verschillende betrokken groepen aan tafel zitten: die allemaal een rol vervullen.” Met omgevingswandelingen brengt ze die groepen bij elkaar en laat ze wijken en gemeenschappen leren van elkaar. In het kader van Aardgasvrij gaat ze bijvoorbeeld op bezoek bij het Friese dorp Garijp dat hard op weg is om aardgas-vrij te wonen. Met het hele dorp zijn ze een energie-coöperatie begonnen en hebben ze het grootste zonnepanelenpark gebouwd dat er is in Nederland. Alle 1900 huishoudens krijgen daar energie van. “Hier leer ik hoe zo’n gemeenschap kan werken”.
“De sleutel tot succes is dat we vanaf het begin met verschillende betrokken groepen aan tafel zitten.”
Om deze beweging van inclusieve gemeenschappen te versnellen hebben Floor en Teun de StadmakersCooperatie en Stadmakersonline opgezet waar stadmakers lid van kunnen worden en een profiel kunnen aanmaken. “Met deze coöperatie en dit platform zijn we de stadmakers in Nederland aan het verbinden. Zodat ze van elkaar kunnen leren, maar ook elkaar kunnen vinden in hun vraag en aanbod en aan de grote vraagstukken en uitdagingen in de wereld gezamenlijk kunnen werken. Want wanneer stadmakers elkaar gemakkelijk weten te vinden, liggen mooie kansen voor het oprapen.”
Wil je meer horen over Floors aanpak? Beluister dan deze podcast van De Correspondent waarin Floor samen met Lex Bohlmeijer een omgevingswandeling maakt.
Reacties