De financiële crisis werd niet voorspeld, we zien een groeiende ongelijkheid van geld en macht en onaantastbaar geachte economische theorieën blijken niet meer altijd te werken. Tegelijk tast economisch handelen de natuur zo sterk aan dat onze toekomst gevaar loopt. Zo schetst Kate Raworth (donuteconomie) het dwaalspoor waarop wij als mensheid zijn gezet door mainstream economisch denken.
Onlangs organiseerde ik een avond rondom het thema ‘Eigentijdse Economie’. Om bovenstaand denken uit te dagen. Overtuigd van het belang om dit thema aan te kaarten begon ik voor mezelf een zoektocht naar wat een eigentijdse economie eigenlijk is. Een kleine zoektocht waarin ik je graag meeneem.
Over Josse Reinsma
Josse Reinsma is een betrokken socioloog en politicoloog met een interesse in actuele (internationale) maatschappelijke vraagstukken. Nieuwsgierig gaat hij op onderzoek uit en praktisch gaat hij te werk. Als Jonge Hond vind Josse het nu eenmaal fijn om zich ergens in vast te bijten en kan goed mensen verbinden en bruggen bouwen. Samen met Josse en collega’s van Jonge Honden organiseert so/creatie de Social Impact Nights.
https://www.jongehonden.com/wie-we-zijn/josse-reinsma/
‘Een sprookjesachtig wereldbeeld’
Als snel stuitte ik op ‘rethinking economics’, die het huidige economie onderwijs uitdagen omdat deze te weinig aandacht zouden hebben voor de rol van instituten, politiek en cultuur,. Met als gevolg dat er weinig aandacht is voor de economische praktijk (lees: ongelijkheid, vervuiling en uitputting). In plaats daarvan wordt nog altijd de markt als oplossing voor alles gezien en wordt de mens gereduceerd tot een naar maximaal nut strevend individu. Door sommigen beschouwd als ‘pure fictie’ of ‘een sprookjesachtig wereldbeeld’. Dit denken is niet alleen terug te voeren op het onderwijs, maar schetst een veel breder beeld van hoe wij met ‘economie’ omgaan en organisaties ingericht hebben.
Een nieuwe economie dus. Een eigentijdse.
Maar wat verstaan we daar onder? Mijn inziens:
- Goed voor de mens en maatschappij; oftewel het gemeenschappelijk belang boven het individuele belang.
- Goed voor het milieu, waarbij het reduceren van afval en uitstoot primair is.
- Een systeem dat niet lineair, maar circulair is; oftewel gefocust op behoud in plaats van louter creëren van output.
- Een nieuw waardesysteem (waarbij geld een middel is om je doel: maatschappelijke impact, sociale relevantie en duurzaamheid, te bereiken.)
Vergeet ik iets? Vast wel. Bovenstaand is makkelijker gezegd dan gedaan natuurlijk. Want hoe gaan we ooit deze omschakeling naar een eigentijdse economie maken? Alhoewel, zo eigentijds is het misschien niet. Kijk maar naar Marktplaats. De oudste circulaire webshop van Nederland.
Hoe dan?
? Lastiger is natuurlijk bestaande (lineaire) businessmodellen te veranderen en om te toveren tot circulaire, en dit vergt innovatiekracht. Denk bijvoorbeeld aan Philips en Schiphol, waar ze geen lampen, maar licht gekocht hebben.
☕ Of wat dacht je van duurzame verandering in een systeem/keten teweeg brengen? Moyee Coffee doet het. Boeren niet alleen een eerlijke prijs voor hun koffie geven, maar ze zelf de mogelijkheid geven om waarde toe te voegen aan hun bonen, zodat diezelfde boon ineens veel meer waard is. Door radicaal het systeem om te gooien krijg je Fair chain in plaats van Fair Trade.
? Of de financiële wereld door elkaar schudden door een ander betaalmiddel? Social Trade Organisation is al een tijdje bezig met lokale euro’s, zoals de Utrechtse euro: “In de financiële sector is het ondanks de crisis van 2008 weer “business as usual” met hoge bonussen en speculatie. De winsten gaan naar de banken, terwijl de risico’s worden afgeschoven op de belastingbetaler.” Door lokale samenwerkingen circuleert De Utrechtse Euro langer in de stad en zorgt zo voor meer omzet voor lokale bedrijven.”
Doen doen doen
Het kan dus. Met bedden, fietsen, kleren, wasmachines, spullen, goederen, plastic, afval, pensioenen en vast met nog veel meer. Uiteindelijk zullen we naar een nieuw waarde systeem moeten, waarin een organisatie niet alleen maar wordt beoordeeld op zijn balans. Een mooi initiatief dat gestart is, is the scale of significance. Momenteel nog in ontwikkeling, maar ik ben erg benieuwd waar de reis eindigt.
Oftewel, ga aan de slag.
Ik ben heel benieuwd of er nog meer toffe initiatieven zijn, ennnnnnn ik ben heel benieuwd of ik nog iets gemist heb?
Dit artikel schreef Josse naar aanleiding van de Social Impact Night #2: Eigentijdse Economie waarin we samen met sociaal ondernemers werkten aan een eigentijdse economie. Het artikel verscheen eerder op LinkedIn. Wil je ook jouw organisatie verduurzamen of werken aan meer impact en kun je daarbij wel wat hulp gebruiken? Stuur Josse een berichtje!
Verder lezen:
Twan Luttikhold – Stedelijke netwerken die lokale handel stimuleren
Reacties