Loenatix in Amsterdam is een sociale én groene firma. Hier ontwerpen, bedrukken en verkopen (ex-)verslaafden of personen met een psychische beperking kleding. Alle kledingstukken zijn fair-trade en tachtig procent is organisch en biologisch. Het was een zwaar eerste jaar voor oprichter Martijn Rood (46), maar zijn plezier in het werk is nog altijd aanwezig.
Over Martijn Rood
Martijn Rood werkte altijd al in de zorg, bij Roads. Een zorgdiploma heeft hij niet, maar volgens hem is ervaring veel belangrijker. In 2003 begon hij een kleine drukkerij voor T-shirts. Ieder jaar stonden ze met een kraampje op Koninginnedag. Dat liep zó goed dat hij besloot een winkel te beginnen.
Van een succesvol kraampje op een nationale feestdag tot eigen kledingfirma, zo ontstond Loenatix: een sociale onderneming waar cliënten met een afstand tot de arbeidsmarkt T-shirts ontwerpen, bedrukken en uiteindelijk verkopen. “Ik vind het belangrijk dat er zo’n plek is, waar deze cliënten met de hand werken, afleiding en een dagbesteding hebben en zo gestimuleerd worden,” vertelt Martijn. “Nieuwe cliënten komen vaak gewoon aankloppen. Het is natuurlijk ook te gek voor ze dat ze hun eigen shirts in de winkel zien hangen en verkocht zien worden.”
Hou het klein
Eerst was Loenatix onderdeel van Roads en veel groter: Martijn noemt het ‘massaproductie’. “Dat vond ik eigenlijk niks, ik kende de helft van mijn cliënten niet eens. Het leuke aspect was weg.” Hij besloot zelfstandig te beginnen en de winkel te verkleinen naar acht cliënten. “Nu heb ik weer plezier in mijn werk.” Martijns grootste les noemt hij dan ook het klein houden van je firma. Hij vertelt dat hij het op een gegeven moment niet meer in de hand kon houden.
“Ik kende de helft van mijn cliënten niet eens. Het leuke aspect was weg.”
Het merk Loenatix echter, wordt wel steeds groter. De kleding hangt inmiddels al in acht verschillende (pop-up) winkels waarvan drie in Amsterdam, waaronder The Local Goods Store in de Hallen. “Dat is een kick. Het afgelopen jaar ging ook zeker goed voor een eerste jaar.” Martijn vertelt dat het merk het vooral van die winkels moet hebben: deze op de JP Heijestraat is meer een echte showroom.
Martijns grootste inspiratiebron is het volledig ecologische kledingmerk Supperette. “Dat is echt vooraanstaand in Nederland en de enige met een certificaat. Dat zou ik ook willen bereiken. Twintig procent is bij ons nog niet volledig ecologisch.” Hij noemt ook Brouwerij de Prael, waar bier wordt gebrouwen door mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. “Zij waren de eerste die echt zelfstandig waren.”
Organische kleding met een verhaal
Groen én sociaal: een vooruitstrevende maar ook hoog gegrepen combinatie. Martijn denkt dat Loenatix op dat gebied vooruit loopt op andere winkels. Hij vindt het jammer dat niet iedereen dat doorheeft. Budget voor PR is er helaas nog niet. “We hebben wel veel opdrachten van klanten en sommige mensen bestellen hun eigen shirts. Maar ik had liever een hogere omzet in de winkel dan zo veel drukwerk.”
“Als ik op vakantie ga moet ik ze gewoon wegjagen!”
Sociaal ondernemerschap betekent voor Martijn vrijheid en creativiteit gecombineerd met een sociale mix. Hij vertelt dat sommige van zijn cliënten wel vijf dagen per week komen: “Als ik op vakantie ga moet ik ze gewoon wegjagen,” lacht hij. “Vorige week gingen we een nieuwe vloer leggen en toen was iedereen er bij.” Volgens hem is dat belangrijk. De Loenatix-voorman vertelt dat de cliënten soms weer naar de drank of drugs grijpen als ze niet in de winkel aan het werk zijn. “Daarom is het extra belangrijk om een goede dagbesteding te zijn.” Dat is ook de reden dat de winkel niet meer dicht gaat met de feestdagen. Martijn denkt wel dat het hem en de cliënten goed zou doen als er eens per week een coach aanwezig zou zijn die hen ondersteunt.
Martijn vindt het heel belangrijk om naar buiten te treden als een winkel die duidelijk geeft om het milieu. “Van mij mogen al die milieuonvriendelijke massaproducenten failliet gaan. Ik vind het een schande dat zoiets bestaat. Helaas kan ik zelfs mijn eigen dochter er niet weghouden.” Het is moeilijk concurreren voor winkels zoals Loenatix, want hier kost een sweater bijvoorbeeld vijftig euro. Die is dan wel organisch, met de hand gemaakt en heeft iemand op het juiste pad geholpen. “Wij willen laten zien dat je ook eerlijk en groen kleding kunt maken.”
Sociaal ondernemen moet aantrekkelijker worden
Martijn denkt dat sociaal ondernemen meer de standaard kan worden als het aantrekkelijker wordt gemaakt. Hij vertelt ook over een restaurant in de straat dat ook met cliënten werkt. Dat soort kleine initiatieven zien we steeds meer. Grote bedrijven doen ook al aan sociale werkplaatsen.
“De mensen die hier werken zien er niet altijd florissant uit.”
Martijn is wel kritisch: “Die willen vooral geld verdienen.” Volgens Martijn is het lastig qua imago om je merk bekend te krijgen. “De mensen die hier werken zien er niet altijd florissant uit. Dat is een nadeel en soms lastig. Maar ik wil ze natuurlijk ook niet achter in een fabriek stoppen.”
De Loenatix-initiatiefnemer wenst in de toekomst landelijk als merk te groeien en door heel Nederland te koop zijn. Hij wil beginnende sociaal ondernemers meegeven dat je flexibel en allround moet zijn en in het begin zestig uur per week moet kunnen werken. “Ook moet je leren loslaten: vroeger ging ik ’s avonds door, nu ben ik daarmee gestopt. Je moet plezier in je werk houden.”
Martijn raadt Roetz-bikes aan voor een volgend interview. “Veel kwaliteit, zorg en voor die prijs mooie én hippe fietsen.”
Reacties