Hoe bouw je een succesvolle sociale onderneming? We spreken met Sheila Oroschin, oprichtster van The Masters in Maastricht. Deze beweging maakt het voor iedereen mogelijk om op basis van talent en vermogen gelijkwaardig deel te nemen en bij te dragen aan de maatschappij.
Uitgaan van eigen kracht
Drijfveer voor The Masters is Sheila’s 27-jarige zoon Alex, die op zijn derde werd gediagnosticeerd met het Coffin-Siris syndroom. Dit uitte zich in spierslapte, slecht zicht en niet kunnen spreken, lezen en schrijven. Ook was hij tot zijn vijftiende incontinent. Sheila: “Aanvankelijk was het even slikken, maar we zijn altijd uitgegaan van wat Alex wél kan en hebben dat gestimuleerd. Dankzij Alex ben ik in contact gekomen met de wereld van de zorg, een industrie die over geld gaat, perverse prikkels kent en waar het vaak ontbreekt aan ‘hospitality’. Niet de zorgvrager maar het systeem met zijn verdienmodel staat centraal.”
Als ondernemer – 35 jaar werkzaam in de textiel- en horecasector – heeft Sheila zich verbaasd: “Met ons zorgsysteem creëren we aparte werelden voor anders ontwikkelden, jongeren, ouderen en zorgbehoevenden.” Alex ging dagelijks met een busje naar een speciale school in Houthem, een afgelegen dorp. Omdat hij van ’s morgens vroeg tot ’s avonds weg was had hij geen contact met de buurt en leefde hij geïsoleerd.
Sheila maakte zich zorgen en ging op zoek naar mogelijkheden die de talenten van Alex zouden stimuleren. In het aanbod van dagbestedings- en begeleid wonen projecten vond ze niet wat ze zocht. Daarom richtte ze tien jaar geleden samen met Han Zittema The Masters op. Deze beweging maakt het voor anders ontwikkelden mogelijk om gelijkwaardig deel te nemen aan de maatschappij. “We noemen hen Masters omdat we uitgaan van de krachten en talenten die zij bezitten en de wijze lessen die wij van ze mogen leren.”
“Met ons zorgsysteem creëren we aparte werelden”
De kracht van The Masters community
Wat The Masters uniek maakt is de krachtige community en de combinatie van verschillende concepten die elkaar versterken. Zo is er de Wijkcoöperatie Services & Care die een hulp- en zorgloket en verschillende services en diensten aanbiedt in de wijk. Daarnaast bestaat de The Masters Academy waarin anders ontwikkelde jongeren via coaching en training het beste uit zichzelf halen.
Ook is er The Masters Social Firm, die een concept heeft ontwikkeld dat lijkt op het oude gildesysteem, dat anders ontwikkelden begeleidt naar werk en in het Masters Home & Wijkhuis kunnen tien anders ontwikkelde jongeren samenwonen met vijf studenten.
The Masters startte als kleinschalig particulier initiatief. Sheila: “We zijn naar de school van Alex gereden en hebben acht jongeren opgehaald met eigen auto, waarmee we gestart zijn. Met The Masters wilden we jongeren die anders ontwikkeld zijn zichtbaar maken en daartoe een ontmoetingsplek in de wijk opzetten. We keken eerst naar de behoefte in de wijk. Door met verschillende partijen – onder meer bewoners, ondernemers, vastgoedeigenaren, kennis- en zorginstellingen en gemeente – gemeenschappelijke uitdagingen te benoemen en te kijken naar oplossingen creëer je verbondenheid.”
Dit was het begin van de huidige sociale wijkcoöperatie The Masters ‘Services & Care’. In de wijk Wyck biedt de coöperatie hulp aan in een winkelpand waardoor burgers voor elkaar kunnen zorgen en zelf de regie nemen. Door samen te werken met onder meer zorginstellingen, het bedrijfsleven en de overheid kunnen buurtbewoners op dit verbindingspunt terecht met al hun zorg- en hulpvragen.
“Het zijn masters om de krachten en talenten die zij bezitten en de wijze lessen die wij van ze leren”
Hotelbranche als voorbeeld
Voor het Masters Home & Wijkhuis – waar tien anders ontwikkelde jongeren samenwonen met vijf studenten – diende de hotelindustrie als voorbeeld. Dit idee komt van een experiment waarbij gekeken werd wat de overgang van beschermd wonen naar een verblijf in een viersterrenhotel – waar alles geregeld is en dienstbaarheid en gastvrijheid centraal staan – doet met iemand die anders ontwikkeld is. De resultaten waren verbluffend en toonde een vooruitgang aan die in geen enkel ander instituut in eenzelfde periode bereikt was.
Sheila: “We organiseren onze zorg niet efficiënt: de gemiddelde kamerprijs van hotels is 50 procent van de prijs van een verblijf in een zorginstelling. Waarom geven we niet per gemeente in tien hotels de ruimte om 3 of 4 anders ontwikkelden op te nemen?”
Helende werking
Met The Masters wil Sheila gastvrijheid terugbrengen in de zorg. “Het is belangrijk dat onze bewoners, die we gasten noemen, het naar hun zin hebben en dat iedereen die binnenkomt met een vraag goed behandeld wordt. Zorg is in mijn beleving voor het merendeel aandacht en liefde en slechts een klein gedeelte gaat om medische ingrepen. Onze Masters hebben een stukje aandacht en erkenning nodig.”
Door de kamers volledig in te richten neemt Sheila stress weg bij de gasten waardoor zij een fijne plek hebben om tot rust te komen. Vervolgens kijken ze naar de talenten en dromen van de gasten en hoe zij zich kunnen inzetten om een bijdrage te leveren aan de maatschappij.
Sheila vertelt dat de community een liftende werking heeft: “Wij helpen mensen die gemotiveerd zijn om een bijdrage te leveren. Als je daar geen zin in hebt hoor je niet bij onze beweging Je komt iets halen maar ook iets brengen. We gaan uit van wederkerigheid. Alle Masters werken aan hun ontwikkeling en maken een groeiproces door. Doordat de Masters samenwonen met studenten, staan ze midden in het ‘normale’ leven. Ze leren van elkaar, geven feestjes, nemen elkaars pakketjes aan en ze voeren gesprekken aan de eettafel.”
“Zorg is voor het merendeel aandacht en liefde”
Laten zien dat het kan
The Masters is een echte onderneming. Tot drie jaar geleden heeft het initiatief nooit subsidie ontvangen. Alleen voor het opzetten van het Masters Home & Wijkhuis is een initiële bijdrage geleverd door de Provincie Limburg, de Gemeente Maastricht en diverse fondsen. De exploitatie dient daarom kostendekkend te zijn. The Masters nemen bewust geen budget voor dagbesteding aan omdat ze vinden dat een onderneming zonder deze prikkel moet kunnen draaien.
Sheila: “We bieden op de locaties goede services en diensten waarvoor afnemers willen betalen. Als je als horecazaak voor het begeleiden van tien anders ontwikkelden een vergoeding van 1000 euro per dag krijgt aan dagbesteding vanuit belastinggeld, wat maakt het dan nog uit hoeveel koffie je verkoopt? Een horecazaak moet kunnen draaien op de omzet van cappuccino en gebakken eieren, er moet kwaliteit worden geboden. Is het niet gek dat je, als je een cappuccino kunt serveren en waarde toevoegt aan een bedrijf, geld moet meenemen?”
“Als je van het talent van mensen uitgaat en ervoor zorgt dat zij waarde kunnen toevoegen is een dergelijke prikkel niet nodig. Wij bieden onze Masters werkervaring bij The Masters Services & Care locaties met de intentie om door te groeien naar betaalde arbeid. Wij laten zien dat dit kan.”
Sheila hoopt dat er in de toekomst vele plekken ontstaan zoals The Masters. Deze kunnen overal andere voorzieningen aanbieden, afhankelijk van de lokale behoefte. Han en Sheila hebben de ambitie om het concept landelijk uit te rollen. Zo hopen ze op grotere schaal impact te kunnen maken en toe te werken naar een inclusieve maatschappij waarin iedereen mee kan doen op basis van talent en vermogen.
Verder lezen:
Social Impact Nights – Samen in actie voor een efficiënter zorgstelsel
Heldcare Demoday | Sociale trends in ouderenzorg onder de loep
Reacties