De aarde telt nu zo’n 7.6 miljard mensen en er komen elke seconde vier te vullen maagjes bij. Met de huidige groeisnelheid van de wereldbevolking is er in steeds grotere mate sprake van een mondiaal voedselprobleem voor de toekomst. Om te zorgen dat iedereen kans heeft op vers lokaal geproduceerd eten is het dus hoog tijd voor innovatie, vertical farming pretendeert een (gedeelte van) de oplossing te zijn.
Dit artikel is geschreven door Jos Hummelen in samenwerking met Isabel Brenner (gastredacteur). Isabel is branded content editor bij The Stae of Mind en redacteur Fashion & Lifestyle bij Duurzame Student. Daarvoor werkte ze als PR-medewerker bij sociale onderneming Swapfiets.
Wat is vertical farming?
In café De Ceuvel (dat zelf vertical farming gebruikt om een aantal gerechten te kruiden) ontmoeten wij Ben Pieterse van Own Greens en Brian Ruijter van ReGen Villages om elkaar te spreken over vertical farming en het systeem van De Ceuvel ook te bewonderen.
Tijd voor een nieuwe voedselrevolutie! Het wordt niet vaak zo genoemd, maar al het huidige voedsel wordt momenteel horizontaal verbouwd. Dat is niet ruimte-efficiënt. Op het hele oppervlak moeten we vervolgens onze irrigatie aanpassen en alles gezond houden met pesticiden. Ben Pieterse van Own Greens vertelt dat het makkelijker kan. Hij gelooft dat Vertical Farming de toekomst is. Hoog-efficiënt telen van de allerverste producten, heel dichtbij (of zelfs ín) huis. In kleine of grote torens, containers of kassen. Natuurlijk kunnen niet alle horizontale boerderijen vervangen worden door verticale, maar met name voor stedelingen is het wel een aantrekkelijk alternatief. Van horizontaal naar verticaal bebouwen brengt allerlei technologische uitdagingen met zich mee, als Nederland marktleider wilt blijven in de agribusiness, is het goed om te kijken hoe innoverende bedrijven als Own Greens het doen.
Hoe werkt het?
Stap één is het naar de stad halen van de boerderij. In leegstaande gebouwen of in een verdieping bovenop een supermarkt is plek om stedelingen van vers voedsel te voorzien. Vers, omdat het geen weken lang meer in gekoelde containers versleept of verscheept hoeft te worden in ronkende zeeschepen of vervuilende vrachtauto’s. Gewoon een verdieping naar beneden tillen of een bezoekje aan het gebouw op de hoek van de altijd-groene-straat, en hóp het schap in.
Bij Own Greens pakken ze het ook nog eens helemaal anders aan. In plaats van het opzetten van lokale boerderijen kan het nog lokaler: thuis. Dat mensen geïnteresseerd zijn in het groeien van hun eigen groentes is in 2015 duidelijk geworden, na het exploderende succes van de AH moestuintjes. Stap twee is dus het naar jouw huis brengen van een miniatuur boerderijtje. Wat je nodig hebt is… een plastic bakje. Voeg water (voor groei en bloei) en voeding (in blok- of pilvorm) toe. Doe het bakje dicht om aanslag te voorkomen. In het midden van het bakje doe je een rolletje steenwol. Daarin plaats je het zaadje van het gewas dat je wilt laten groeien. Plaats verschillende bakken op, onder en naast elkaar voor meer opbrengst en zet er een plastic kap overheen om te voorkomen dat de plant al te veel vocht verliest en er ziekteverwekkers bij kunnen. Plaats het geheel in een eenvoudige kast, zet het LED-licht aan. Daarna is het afwachten en… afwachten! Een paar weken later begroet de sappige sla of de kruidige rucola je en krijg je het echte buitenleven gevoel, maar dan thuis.
In zo’n minikas kun je alles controleren naargelang het gewas het vraagt. Je kunt zelfs je eigen smaak realiseren: de vochtigheid, warmte, de CO2 in de lucht en natuurlijk de verschillende spectra van het licht. Alles heeft invloed op dat wat je verbouwt. Het gaat zelfs zo ver dat je precieze invloed hebt op wat je verbouwt. Als je de exacte omstandigheden weet, kun je thuis een basicilumplant namaken alsof je hem vers geplukt hebt in Italië.
Hoe duurzaam is Vertical Farming?
Volgens Brian Ruijter, system technologist bij ReGen Villages, wordt het dorp in Almere een voorbeeld voor hoe dorpen in de toekomst zullen/kunnen zijn. Artificial Farming Simulation lijkt een mooi alternatief voor overschreden draagkracht van de gecultiveerde gronden om de steden heen. Het “nieuwe” landbouw wordt zo lokaler, goedkoper, toegankelijker en persoonlijker. Het klinkt ons als muziek in de oren, maar dat weerhoudt ons niet van een kritische noot. Het verbouwen van de groente gebeurt in plaats van in aarde nu meestal in (virgin) plastic bakjes die na een paar rotaties helaas afgedankt moet worden. De gemiddelde milieu-enthousiast is al geen fan van plastic, laat staan van plastic met een korte levensduur, dat ook nog eens niet gerecycled wordt. Recycling is een optie, maar vanwege het gebrek aan pesticiden (yay!) op het voedsel is een steriele omgeving noodzaak en worden er nu voornamelijk virgin plastics gebruikt (foei!). Daarnaast is de steenwol eenmalig te gebruiken, wordt het daarna afgedankt en wordt onze natuurlijke helpende hand (lees: de zon en regen) helemaal niet benut in de meeste systemen. Vertical farming draagt dus een aardig steentje bij op weg naar duurzaamheid. Daarnaast is het verbouwen van veel producten, zoals appels en peren, die aan bomen groeien nog niet mogelijk. Een vervanger van de horizontale landbouw is het dus nog niet, maar we moeten niet vergeten dat het een techniek in de kinderschoenen is. Als we nu al sla verbouwen alsof het 1928 is dan eten we over 10 jaar vast asperges alsof het nog 2018 is!
Is er toekomst voor Vertical Farming?
Investeringskosten voor het opstarten van een vertical farm zijn hoog, legt Pieterse uit, te hoog om nu al door te breken. Bij GrowX de verticale telers van Amsterdam liggen de energiekosten ook nog hoog ten opzichte van de horizontale kas-technieken. Volgens Verse Stad verbruikt het telen van groente daar per m2 zo’n 100 Watt aan verlichting en 100 Watt aan koeling. Daarom specialiseren zij zich nog voornamelijk op de specifieke groentjes: op maat gemaakte kruiden en kroppen, precies op de nodige kwantiteit geproduceerd en vers geleverd op aanvraag. Zo hoeven de verticale boerderijen niet te concurreren met de standaard kroppen die op zonne-energie groeien, maar dragen ze hun eigen steentje bij aan het verbeteren van de eetcultuur.
Meer weten?
Een aantal zaken betreffende vertical farming hebben in dit artikel de revue gepasseerd. Maar wist je dat je ook Vertical Farming hebt, dat ‘aquaponics’ heet, waarbij vissen een vitale rol spelen? De Ceuvel heeft zo’n systeem (zie foto). Zo heb je ook ‘airoponics’, waarbij een continue waterdamp de gewassen van vocht voorziet. Ben Pieterse is hier zelf geen fan van, want hij stelt dat dit een snelle overgang van ziekteverwekkers in de hand speelt. Ben is dan ook aanhanger van de meer steriele ‘hydroponics’, zoals hierboven beschreven. In dit artikel staat nog heel veel inhoudelijke informatie niet, terwijl het volgens Pieterse wel belangrijk is om zo veel mogelijk mensen met het concept van Vertical Farming bekend te maken.
Volgens Ben Pieterse is één van de grootste uitdagingen de communicatie over de voedselrevolutie die vertical farming heet . Hij nodigt iedereen – inclusief de concurrentie – van harte uit in de keuken te kijken van Own Greens, want samen kom je verder. In september maakt Pieterse het je nog iets makkelijker, dan organiseert hij namelijk een symposium over vertical farming. Hier kan iedereen die geïnteresseerd is makkelijk meer over het onderwerp leren, contacten leggen en beginnen met zijn steentje bij te dragen. Het is een wereld waarin veel gebeurt en wat er gebeurt is uiterst relevant.
Reacties