Tijdens zijn studie geneeskunde wist Vincent van der Wel, oprichter van Patient One en business developer bij Fair Medicine, al vrij snel dat hij geen arts wilde worden. Hij volgde een minor research based business en ontwikkelde een passie voor ondernemerschap. Nu richt hij zich op het ontwikkelen van een nieuw businessmodel voor de ontwikkeling van geneesmiddelen; zo kan hij zijn ambitie om iets goeds te doen combineren met zijn geneeskundige achtergrond en passie voor ondernemerschap. “Bij Fair Medicine en Patient One werken we toe naar een oplossing.”
De farmaceutische industrie is een van de meest winstgevende sectoren en ligt zwaar onder vuur. Er is veel kritiek; er is te weinig aandacht voor patiënten en er wordt te veel vanuit winstoogmerk gehandeld. Hans Büller en Frans de Loos, oprichters van Fair Medicine, geloven dat het anders kan en hebben de ambitie om volgens een alternatief businessmodel geneesmiddelen te ontwikkelen.
Met hun organisatie streven ze naar veilige, effectieve en betaalbare geneesmiddelen voor iedereen. Vincent maakte tijdens zijn studie kennis met Fair Medicine. “Bij deze organisatie kwam voor mij alles samen; mijn drive om iets goeds te doen, mijn geneeskundige achtergrond én mijn passie voor ondernemerschap”.
Patient One
Ongeveer een jaar geleden startte Vincent het bedrijf Patient One, de eerste BV onder de stichting Fair Medicine. “Patient One werkt volgens het Fair Medicine principe waarbij we een coalitie vormen rondom een te ontwikkelen medicijn of een ziekte. We zitten vanaf het begin met alle partijen die nodig zijn om een medicijn te maken aan tafel. Denk aan een farmaceutisch bedrijf dat de machines heeft, een onderzoeker, een Universitair Medisch Centrum, artsen en patiënten.”
Er lopen nu 5 projecten bij Fair Medicine, waarvan Patient One de eerste is die is uitgegroeid tot een BV. In de toekomst zullen ook andere coalities gericht op de ontwikkeling van een specifiek medicijn of een bepaalde ziekte als product naar buiten treden.
“We zitten vanaf het begin met alle partijen die nodig zijn om een medicijn te maken aan tafel.”
“We werken met aandeelhouders in plaats van met een hoofdfinancier. Er wordt pas betaald als het medicijn de markt op gaat en we verspreiden het risico over alle aandeelhouders. We beginnen bijvoorbeeld met het formuleren van wat een geneesmiddel moet worden. Dit gebeurt aan de universiteit. De kostprijs wordt berekend met een redelijke marge op dit onderdeel, maar ze krijgen niet direct betaald. Het bedrag dat hier tegenover staat, is hun investering,” zo legt Vincent uit.
“Vervolgens maakt de farmaceut proefbatches. Ook hiervoor geldt dat ze niet direct betaald krijgen, maar dit doen als investering en pas vergoed worden als het product op de markt is. Dit gaat hetzelfde voor alle stakeholders en zo kom je op een eerlijke kostprijs. Hierbij kijken de verschillende partijen die bij het proces betrokken zijn ook naar elkaars begroting, want wie kan er beter inschatten of een kostenplaatje reëel is dan iemand uit het werkveld?”
“Wie kan er beter inschatten of een kostenplaatje reëel is dan iemand uit het werkveld?”
Dure medicijnen
“In het oude model was er vaak een farmaceut die al het geld inbracht om een project te draaien, maar bij ons model werken we met kleinere investeringen en een redelijk winstpercentage van 8 tot 15%. Bij Fair Medicine doen we onderzoek naar de kostenopbouw van geneesmiddelen. We kijken waarom medicijnen zo duur zijn en wat we daaraan kunnen veranderen.”
De kosten om een nieuw medicijn op de markt te brengen liggen volgens de algemene opvatting van de farmaceutische industrie gemiddeld tussen de 500 miljoen en 2 miljard euro. “We vinden het belangrijk dat de markt transparanter wordt omtrent de kostenopbouw. Door met alle stakeholders aan tafel te zitten vanaf het begin, besparen we verder tijd en kosten. Ook kunnen we expertise bundelen door nauwer samen te werken en ons richten op medicijnen die nog niet gemaakt worden of die op dit moment te duur zijn.”
Eerlijke oplossing
“Hoewel er andere producenten zijn die net als wij op een eerlijke manier medicijnen maken, zien we toch dat een grote groep medicijnen steeds duurder wordt. We gaan toe naar een wereld waarin we steeds kleinere ziektes kunnen identificeren en patiënten steeds gerichter kunnen behandelen op de exacte aandoening die ze hebben.”
Vroeger zag men kanker bijvoorbeeld als één ziekte, tegenwoordig weten we volgens Vincent dat er tig soorten kanker zijn die we onder dezelfde naam scharen. Het differentiëren hiertussen betekent dat we steeds kleinere patiëntgroepen overhouden en toegaan naar wat we ‘personalized medicine’ noemen.
“Het mooie is dat we theoretisch in staat zijn mensen beter te genezen, maar in praktijk zie je dat de kosten hiervoor te hoog zijn omdat deze over een kleinere groep verdeeld kunnen worden. Dit is een waarheid waar we niet omheen kunnen en waar de hele industrie last van gaat ondervinden. We moeten dus op zoek naar een manier om die kosten te drukken. Minister Schippers (VVD) stelde in 2016 dat we in Nederland moeten toewerken naar alternatieve modellen in de zorg. Bij Fair Medicine en Patient One werken we toe naar een oplossing.”
“Het mooie is dat we theoretisch in staat zijn mensen beter te genezen.”
Zeldzame ziektes
“Hoewel het geen specifieke doelstelling is van Fair Medicine, zitten we in de praktijk veel op zeldzame ziektes. In het reguliere model zie je dat geneesmiddelen voor een kleine groep mensen vaak onvoldoende aantrekkelijk zijn omdat er niet voldoende winst op gemaakt kan worden. Vincent probeert met zijn model een alternatief te bieden zodat het wel mogelijk wordt medicijnen voor een kleinere groep mensen te ontwikkelen. In Europa zijn er nu zo’n 5000 zeldzame ziektes erkend, terwijl er voor slechts 200 een geneesmiddel bestaat.
“Bij Patient One richten we ons op zo’n zeldzame ziekte die ongeveer 2000 mensen op de hele wereld hebben. Medicijnen voor dergelijke ziektes zijn vaak buitensporig duur of worden helemaal niet gemaakt. Op welk medicijn en welke ziekte ik me met Patient One richt, kan ik helaas niet zeggen.” Dat is het lastige van de industrie, zo vindt de Patient One-voorman; je moet dingen lang geheim houden om geen problemen te krijgen met de ontwikkeling.
Patiënt op één
“Wel kan ik vertellen dat het project is aangedragen door iemand uit Leiden. De zoon van zijn beste vriend heeft de ziekte en er was geen geneesmiddel beschikbaar in Nederland terwijl dat in zijn ogen (hij had ook een farmaceutische achtergrond) vrij simpel te realiseren zou moeten zijn. Toen hij van het Fair Medicine principe hoorde heeft hij het project aangedragen en inmiddels is hier een bedrijf uitgegroeid. De naam Patient One zit hem er dus in dat de patiënt op de eerste plek komt, maar ook dat het bij deze ene patiënt begonnen is.”
“Ik ben er super trots op dat ik betrokken ben bij een initiatief dat echt impact kan hebben.” Patient One doet net als alle andere bedrijven die bij Fair Medicine betrokken zijn mee om te kijken of het kan: “Ik vind het heel gaaf dat ik onderdeel uitmaak van die groep die het probeert en op een vernieuwende manier bezig is. Falen is ook een antwoord. Als het uiteindelijk niet blijkt te werken, hebben we het in ieder geval geprobeerd en weten we dat dit model niet werkt en dat we iets anders moeten bedenken.”
“Ik ben er super trots op dat ik betrokken ben bij een initiatief dat echt impact kan hebben.”
Reacties