Sociaal ondernemers zien een probleem of behoefte bij een kwetsbare doelgroep en bedenken daar een creatieve oplossing voor. Daarom zette Social Enterprise NL samen met Achmea Foundation een acceleratorprogramma op voor sociaal ondernemerschap in de ouderenzorg. De afgelopen drie maanden werkten acht sociale ondernemingen aan het verbeteren van hun product of dienst voor kwetsbare ouderen. Op 22 juni presenteerden zij de resultaten tijdens de HeldCare Demoday in Driebergen. Reden genoeg voor so/creatie om trends op het gebied van sociaal ondernemerschap in de ouderenzorg onder de loep te nemen.
Over Heldcare Demoday
HeldCare ondersteunt acht sociale ondernemingen met een intensief ontwikkeltraject, zodat deze helden hun positieve impact kunnen vergroten en versnellen. De deelnemers hebben vernieuwende producten of diensten ontwikkeld in zorg en welzijn en maken hiermee impact voor kwetsbare ouderen. Op de Heldcare Demoday presenteerden ze hun groeiplan voor de komende drie jaar. Aan het einde van de avond koos de jury van HeldCare de drie beste innovaties.
Foto’s: Clementine van der Bent
Zelfregie
Door de invoering van de WMO en de Participatiewet zien we dat de verzorgingsstaat, waarin de overheid zorg droeg voor kwetsbare groepen, plaatsmaakte voor een ecosysteem waarin zorg en maatschappij meer met elkaar verweven zijn. De focus ligt hierbij op het individu en zijn sociale netwerk, met als uitgangspunten veerkracht en zelfmanagement. De overheid heeft zich teruggetrokken en opereert in het nieuwe systeem vooral verbindend en faciliterend.
Grotere rol sociale ondernemers
Door de verschuiving van de rol van de overheid in het zorgdomein verandert ook de zorgprofessional. Zorg richt zich in het nieuwe systeem met name op wat het individu en eigen netwerk niet kunnen opvangen. De zorgprofessional werkt daarom niet langer alleen in zorginstanties, maar is bijvoorbeeld onderdeel van een wijkteam, netwerk of (sociaal) ondernemer.
“Je ziet sociaal ondernemers slimme koppelingen maken waarbij ze de krachten van ouderen benutten.”
Je ziet sociaal ondernemers slimme koppelingen maken waarbij ze de krachten van ouderen benutten. Dit zagen we ook terug bij de ondernemingen die bij HeldCare aanwezig waren. Zo stonden de ouderen van Stichting Met je hart als ervaringsdeskundigen op het evenement, om advies te geven over prangende levensvragen van bezoekers zoals: “Hoe kom je door een midlife crisis?”, “Hoe word je mooi oud?” en “Hoe voed je een kind op?”.
Doordat ouderen met pensioen zijn, hebben ze veel tijd. Stichting Opa’s en Oma’s Passen Op Een Huisdier (OOPOEH) zet ouderen in als maatje voor huisdieren in hun buurt. Hiermee snijdt het mes aan twee kanten. De huisdieren van drukke baasjes krijgen de aandacht en verzorging die zij nodig hebben en ze helpen de ouderen aan meer beweging en gezelschap.
Langer thuis wonen
Sinds 2013 komen mensen met een lichte zorgvraag niet meer in aanmerking voor het wonen in een zorginstelling. Als ouderen gezond blijven, kunnen zij zelfstandig thuis blijven wonen met relatief weinig zorg. Wanneer zij gezondheidsklachten krijgen, kunnen aangepaste woningen of extra zorg nodig zijn. Daarom is het belangrijk dat ouderen op tijd nadenken over hoe ze later willen wonen. Ouderen die langer thuis willen blijven wonen hebben twee mogelijkheden:
- Het aanpassen van de huidige woning met behulp van nieuwe technologieën.
- Op tijd verhuizen naar een woning die past bij een volgende levensfase.
Generatie Thuis
Generatie Thuis richt zich op ouderen die langer thuis willen wonen en biedt hiervoor praktische handvatten. Hiertoe organiseren ze bijvoorbeeld Thuis Technologie Cafés, waarbij ze aan de hand van foto’s van woningen in gesprek gaan met ouderen over wonen en technologie. Ze laten zien dat het aanpassen van een woning simpel en leuk kan zijn. Op zo’n avond wordt aandacht besteed aan veiligheid. Het risico op vallen is bij ouderen aanwezig en kan beperkt worden door maatregelen zoals extra verlichting op plekken waar dit nodig is.
“Simpele toepassingen kunnen ouderen een veilig gevoel geven.”
Opvallend was het grote aantal technologische toepassingen voor ouderen. “Simpele toepassingen kunnen ouderen een veilig gevoel geven,” vertelt Josephine Dries, een van de oprichters van Generatie Thuis. Ze vertelt het verhaal van een oudere vrouw die bij een stroomuitval uren vast zat op de bank omdat ze niet durfde op te staan uit angst om te vallen. “Tegenwoordig heb je zaklampen met een stekker eraan. In het stopcontact laadt hij op en dient hij als oriëntatieverlichting. In geval van stroomuitval heb je altijd een opgeladen zaklamp bij de hand.”
Josephine wijst er verder op dat veel ouderen, vooral ’s avonds, de deur niet open durven te doen als er aangebeld wordt. “Om te weten wie er voor de deur staat kun je een ruitje of kijkgat in de deur maken, maar er bestaat ook technologie die uitkomst biedt zoals een digitale deurspion. Op een scherm kun je meteen zien wie er aanbelt en je hebt zelfs de mogelijkheid om een foto of filmpje te maken van de persoon die voor je deur staat.”
Voor vergeetachtige ouderen had Generatie Thuis ook een maatbeker waarop je kon zien of je die dag genoeg gedronken had. Verder hadden ze een systeem met tags liggen, die je aan voorwerpen zoals een sleutelbos kan bevestigen. Door een alarmsysteem kun je hiermee spullen makkelijk vinden. Deze gadget was ook onder de jongere bezoekers populair.
Technologie gaat eenzaamheid tegen
Op HeldCare waren niet alleen technologische toepassingen te zien die het leven van ouderen veiliger maken, maar met technologie kun je ook eenzaamheid onder ouderen bestrijden.
“Met technologie kun je ook eenzaamheid onder ouderen bestrijden.”
Klup is bijvoorbeeld een gezelligheidsapp voor 50- plussers waarmee je op een innovatieve en leuke manier nieuwe mensen in de buurt ontmoet om er vervolgens samen op uit te gaan. Dit moet voorkomen dat deze generatie in de toekomst vereenzaamt door nu alvast te investeren in een netwerk.
CRDL richt zich op ouderen die moeite hebben met communicatie en sociale interactie. Dit zijn bijvoorbeeld mensen die lijden aan dementie, autisme of een verstandelijke beperking en hun mantelzorgomgeving. CRDL is een instrument dat aanraking tussen mensen vertaalt in geluid en hierdoor een nieuwe, laagdrempelige manier van contact mogelijk maakt. Het apparaat werd op HeldCare gedemonstreerd. Een proefpersoon hield het apparaat vast terwijl de demonstrant over zijn arm kriebelde. Uit het apparaat kwam het geluid van tjilpende vogels.
Digitale vaardigheid
Op HeldCare kon je ook je eigen wens voor de toekomst uitspreken. Een bezoeker gaf aan dat ze hoopte internet te kunnen blijven begrijpen als ze ouder wordt. Technologie en het digitale domein hebben zo veel te bieden, maar tegelijkertijd zijn het vaak ouderen die de laatste technieken niet kunnen bijbenen. Sociale ondernemers kunnen er een rol in spelen om deze technieken toegankelijk te maken voor deze doelgroep.
Reacties