Merel Rumping – Mensen letterlijk weer op de been helpen

Vorig jaar gaf Stefanie Schuddebeurs van De Luisteracademie het stokje van de so/estafette door aan Merel Rumping van LegBank. Dus ging so/magazine langs bij deze dynamische dame in haar kantoor in Amsterdam. Een uur lang werd ik ondergedompeld in Merels geëngageerde verhaal over het helpen van mensen in ontwikkelingslanden die een prothese nodig hebben, en hoe LegBank dit mogelijk maakt. Ook Sue Herrera, een Colombiaanse die in haar geboorteland en vanuit Nederland meebouwt aan deze sociale onderneming, was bij het gesprek aanwezig. Hun verhaal biedt inspiratie aan andere sociaal ondernemers die een ideaal leidend willen laten zijn voor het slagen van hun bedrijf.

Het leasen van een prothese: een soort microkrediet

Al in 2003 deed Merel Rumping inspiratie op voor de onderneming LegBank die ze ruim 11 jaar later zou opzetten. Op dat moment werkte ze met kindsoldaten in Colombia en zette samen met hen een theaterstuk op. “Ik was altijd in de avonden en weekenden bezig om activiteiten hieromtrent te organiseren.” Drie jaar later, eind 2006, werkte ze bij de Women’s World Bank, een bank die microkredieten verstrekt aan vrouwen in lage inkomenslanden. Merel keek er voorafgaand aan die ervaring kritisch naar: “Arme mensen aan schulden helpen terwijl ze al arm zijn; ik had zo mijn twijfels over microfinanciering. Maar indien men goed wordt begeleid, blijkt het concept in de praktijk goed te werken.” In oktober van hetzelfde jaar won de bedenker van het microkrediet en oprichter van de Grameen Bank, Muhammad Yunus, de Nobelprijs voor de Vrede. Door beide ervaringen kwam Merel tot het inzicht: ‘they can lease their leg.’

Daarna zou nog een aantal functies volgen, maar sociaal ondernemerschap bleef Merel aantrekken. “Toen kwam ik bij ProPortion terecht. Sujol was er ook al en Vijana Reloaded was in oprichting.” Sujol zorgt voor veilig drinkwater in Bangladesh. Vijana Reloaded werkt in Kenia samen met jongeren aan ‘skills that matter’. In deze internationale omgeving met mooie projecten voelde Merel zich direct thuis. “Ik wilde graag iets in Colombia gaan doen. Ik had er gewoond, gewerkt en een netwerk opgebouwd. Ik spreek goed Spaans en er is een grote behoefte aan protheses in Colombia.”

Het grote probleem in Colombia is  dat orthopedische zorg gecentraliseerd is. Alleen in de grote steden zijn er orthopedische centra. Op het platteland is er bijna niets. Daarnaast is het ingewikkeld – en duur – om een goede prothesekoker te maken. De voet en de buis komen vanuit massaproductie, maar de prothesekoker maken is een nauwkeurig proces; de koker moet precies op de stomp aansluiten. Het allergrootste probleem volgens Merel zit echter in mankracht: “Er is een tekort van 40.000 prothesemakers die hier verstand van hebben.” In ontwikkelingslanden worden prothesekokers vaak met de hand gemaakt. Om dat goed te kunnen doen, moet je een opleiding hebben gevolgd. Maar in heel Zuid-Amerika zijn naar schatting niet meer dan 5 scholen waar gecertificeerde opleidingen tot prothesemaker aangeboden worden. De populairste daarvan staat in El Salvador en ook in Colombia zit er sinds een paar jaar een.

De Majicast

Om het produceren van prothesekokers gemakkelijker te maken, heeft LegBank de Majicast ontwikkeld, een instrument waarvan de basis bedacht is door Arjan Buis van de Strathclyde University. In de Majicast wordt op geautomatiseerde wijze in 5 minuten tijd een mal voor een prothesekoker gemaakt. Het werkt met behulp van hydrostatische druk in een gesloten watertank waar een membraan in hangt. De cliënt doet vervolgens zijn stomp in de Majicast en gaat met het volle gewicht erop staan. Om de stomp zit gips en door het water eromheen ontstaat een mal. Het apparaat is, na een korte training door LegBank, gemakkelijk te gebruiken door lokale prothesemakers.

Blauwdruk

Naast de ontwikkeling van de Majicast richt Legbank zich ook op de verbetering van de prothesezorg in de rurale gebieden van Colombia. Rumping legt uit: “Dat doen we door een blauwdruk voor een orthopedische kliniek te ontwikkelen. De hamvraag is: ‘hoe kun je een kliniek opzetten die financieel duurzaam is, die voldoet aan de eisen van de wet, die toegang heeft tot betaalbare goede orthopedische technologie en waarbij de behoeftes van de patiënt centraal staan?’”

Sinds ruim twee jaar werkt de van oorsprong Colombiaanse Sue Herrera bij LegBank. Sue heeft een opleiding in Industrial Design en een Master in Strategic Product Design. Voor LegBank is ze al vier keer een aantal maanden in Colombia geweest om interviews af te nemen in zowel de stad als op het platteland. Ze spreekt met allerlei instanties, variërend van orthopedische klinieken, het ministerie van gezondheidszorg, ziekenhuizen, belangenverenigingen van landmijnslachtoffers of diabetespatiënten, organisaties die medische producten certificeren en patiënten zelf natuurlijk.

En die reizen naar Colombia hebben resultaat. Zo verteld Merel over haar laatste reis: “Ik ben nu net terug uit Colombia, waar we samen met Sue en twee Colombiaanse collega’s inmiddels de locatie voor onze eerste kliniek hebben gevonden. Onze droom is om na deze kliniek dit model te repliceren, om zo een ‘franchise formule voor orthopedische zorg’ te creëren.”

Deel zijn van iets groters dan jezelf

Sociaal ondernemerschap betekent voor Sue een manier om mensen te empoweren. Bijvoorbeeld door de drempels tot financiële middelen, producten en diensten te verlagen. “Als sociaal ondernemer maak je dit mogelijk en werk je daarbij samen met verscheidende mensen en organisaties die hetzelfde beogen. Het lastige is de vele uitdagingen die er in Colombia zijn aan te gaan. Maar het resultaat is zeer belonend. Daardoor zet ik graag door en maak ik er het beste van.” Voor Sue is het grote persoonlijke succes van LegBank dat ze zich voor het eerst deel voelt van iets groters dan zichzelf. “Dat erkennen voor mijzelf was heel prettig.”