Helaas is de wereld van mensen die op een ondernemende manier werken aan een betere samenleving, nog voor te veel mensen een verborgen wereld. Een beter begrip van de aard, kansen en mogelijkheden van sociaal ondernemers – want daar hebben we het over – is een ‘basisbehoefte’ om deze beweging te versnellen. Door de wereld van sociaal ondernemerschap te ontsluiten, ontstaat bewustzijn bij alle belanghebbenden en wordt de publieke kennis over deze ‘beweging’ vergroot. Impactjournalisten combineren kennis over sociaal ondernemen met een objectief-kritische houding en zijn zo in staat om voor het broodnodige licht in de duisternis te zorgen.
Hylke van der Wal en Rutger van Weeren (hoofdredactie so/magazine)
Ecosystemen voor sociale verandering: iedereen is verantwoordelijk
Er komen steeds meer sociaal ondernemers in Nederland: mensen of organisaties die op een ondernemende manier maatschappelijke uitdagingen aanpakken. Het oplossen van (actuele) maatschappelijke vraagstukken is een gezamenlijke verantwoordelijkheid van de samenleving, de markt en de overheid. In het overlappende gebied tussen deze drie actoren bevinden zich de sociaal ondernemers.
“In een samenleving waarin sociaal ondernemerschap bloeit, kunnen individuen zelf maatschappelijke verandering vormgeven.”
Vanwege deze bijzondere positie die sociale ondernemingen innemen is de beweging in staat om een nieuwe vorm van democratie te bekrachtigen. Een vorm van democratie waarin traditionele tegenstellingen, tussen bijvoorbeeld overheid en markt, doorbroken worden en deuren geopend worden om gezamenlijke belangen uit te werken. In een samenleving waarin sociaal ondernemerschap bloeit, kunnen individuen zelf maatschappelijke verandering vormgeven. Minder afhankelijk, of soms zelfs onafhankelijk van overheid of het reguliere bedrijfsleven.
Relatief onbekend fenomeen
In het ‘Lab Social Entrepreneurship’ van de Hogeschool van Amsterdam (HvA) wordt onderzoek gedaan naar sociaal ondernemerschap. Uit langlopend onderzoek van de HvA blijkt dat sociaal ondernemerschap bij het grote publiek – helaas – een relatief onbekend fenomeen is. Een fenomeen dat bovendien moeilijk te definiëren is. Ook staat het gebrek aan data over sociaal ondernemerschap de mogelijkheden om elkaar te versterken in de weg.
“Sociaal ondernemerschap is bij het grote publiek een relatief onbekend fenomeen. Een fenomeen dat bovendien moeilijk te definiëren is.”
Onderzoeksinstituut DRIFT (Dutch Research Institute for Transitions) gaat nog een stap verder. In het ‘Manifesto for Transformative Social Innovation’ schrijft DRIFT: “We hebben nieuwe verhalen nodig om de tegenstellingen van onze tijd het hoofd te bieden en om ons een alternatieve toekomst voor te stellen. Alternatieve en diverse verhalen zijn nodig om verandering te bewerkstelligen.” Door zich te laten inspireren door goede voorbeelden van bestaande sociale ondernemingen, kunnen individuen zelf op een daadkrachtige en pragmatische manier duurzame oplossingen vinden voor maatschappelijke problemen.
Goede verhalen over goede zaken
Elke belangrijke factor in de samenleving – denk aan de overheid of het bedrijfsleven – is gebaat bij een onafhankelijke verzamelaar, controleur, rapporteur en analist. Precies die functie vervult de journalistiek in onze democratische samenleving. Nu sociaal ondernemerschap in Nederland een speler van betekenis is geworden, past ook hierbij een onafhankelijk journalistiek platform.
“Nu sociaal ondernemerschap in Nederland een speler van betekenis is geworden, past ook hierbij een onafhankelijk journalistiek platform.”
Een dergelijk platform kan consumenten helpen bij het maken van duurzame keuzes bij hun dagelijkse uitgaven. Het kan bedrijven inspireren om in hun verdienmodel ook sociale en duurzame doelstellingen te integreren. En het helpt overheden te begrijpen welke toegevoegde waarde deze ‘nieuwkomers’ – ondernemingen die het maken van maatschappelijke impact voorop stellen – in het publieke domein hebben. Sociaal ondernemers zelf zullen ervaren dat er niet langer alleen over hen gesproken wordt, maar ook mét hen. Door successen en lessen te delen en te identificeren waar de sector behoefte aan heeft, wordt sociaal ondernemerschap in de breedte versterkt. Kortom: inspireren, kennis verzamelen en deze benutten voor de verdere groei van de sector.
Oproep: #SamenMeerWaarde
Sociaal ondernemers werken samen aan ‘meer-waarde’. Dat is veel meer dan geld alleen. Unieke verhalen, vertelt vanuit participatieve en verhalende journalistiek, zijn daarbij onmisbaar. Zo worden sociaal ondernemerschap en impactjournalistiek elkaar versterkende krachten als aanjagers van een inclusieve en vitale samenleving. Dat gaat alleen niet vanzelf. Tegen al die partijen die het belang van storytelling voor de groei van sociaal ondernemerschap in Nederland erkennen – naast de hiervoor genoemde HvA en DRIFT onder andere ook het Social Business Initiative van de Europese Commissie en de provincie Noord-Brabant in het rapport Betekenisvol Brabant – zouden we willen zeggen: voeg de daad bij het woord! Ondersteun actief de opkomst van impactjournalistiek. Landelijk en ook lokaal.
“Voeg de daad bij het woord! Ondersteun actief de opkomst van impactjournalistiek. Landelijk en ook lokaal.”
En het mooie is, om dit te bereiken hoeft het wiel niet opnieuw uitgevonden te worden, want een aantal partijen werkt hier al actief aan. Zo interviewden wij vanuit so/magazine sinds 2016 al ruim 100 sociaal ondernemers. MaatschapWij geeft met ‘Purpose People’ wekelijks een betekenisvolle ondernemer het podium. Social Impact Day Noord doet dit voor sociaal ondernemers uit Groningen, Drenthe en Friesland. En ToekomstVisies – een startup die op een journalistieke manier lokale maatschappelijke uitdagingen onderzoekt – interviewde voor hun eerste reeks 12 duurzame ondernemers uit Utrecht. Voor deze initiatieven is het nú van belang om hun krachten te bundelen en elkaar te versterken op weg naar dat onafhankelijke platform voor impactjournalistiek. Samen aan de slag voor een sociaal ondernemende samenleving. #SamenMeerWaarde!
Over Hylke van der Wal en Rutger van Weeren
Hylke van der Wal en Rutger van Weeren zijn oprichters van so/creatie. Deze organisatie draagt bij aan de groei van sociaal ondernemerschap in Nederland door het identificeren en dichten van gaten in het ecosysteem. so/creatie is uitgever van so/magazine, hét online magazine over sociaal ondernemen in Nederland. Door gesprekken over het hoe en waarom van het werk van sociaal ondernemers – gevoerd door een team van jonge impactjournalisten – wordt meerwaarde gecreëerd voor deze groeiende beweging.
Reacties