Joske Paumen – dé nieuwe manier van zaken doen

Op aanraden van Yagmur Masmas, oprichtster van AGreenStory gaan we in gesprek met Joske Paumen. Sociaal ondernemen lijkt Joske Paumen in het bloed te zitten. De directeur maatschappelijk van het gerenommeerde horeca- en cateringbedrijf The Colour Kitchen is nu al meer dan zes jaar bezig met ‘the new way of doing business’. Een filosofie die bij de sociale onderneming op dagelijkse basis wordt nagestreefd. Reden genoeg dus voor een goed gesprek met deze sociaal onderneemster van het eerste uur over de staat van de sector, succesvolle zaken en toekomstige hobbels.

“Wat wij doen voor mensen in kwetsbare posities is heel wezenlijk, echter blijft het volume beperkt als je het alleen doet. We stellen een voorbeeld en laten zien dat maatschappelijke impact en financieel rendement maken hand in hand kunnen gaan.”

Voor de sociale onderneming begon het allemaal aan het einde van het vorige decennium in onze hoofdstad: de eerste The Colour Kitchen locatie was een feit. Een catering- annex horecabedrijf, met inmiddels 17 locaties door het hele land, die mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt een nieuwe kans biedt. Zowel in de rol van vertegenwoordiger van de sociale component, als die van co-creator is Joske Paumen hier vanaf het startsein bij betrokken. “Ik ben verantwoordelijk voor het aanbod en de kwaliteit van onze opleidings- en begeleidingsprogramma’s aan onze leerlingen en probeer er voor te zorgen dat we in samenwerking met scholen, UWV en gemeentes, doelen kunnen bereiken.”

Ontwikkelingssamenwerking in eigen land

De gepassioneerde Joske Paumen heeft een achtergrond in de horeca en ontwikkelingssamenwerking. Ze studeerde aan de Hoge Hotelschool en werkte vervolgens bij de NGO ‘ICCO’. Ze ziet The Colour Kitchen als een soort vorm van ontwikkelingssamenwerking in eigen land. “Mensen hebben nieuwe kansen nodig, die kans geven wij ze door een leer-werkplek aan te bieden .” Het credo van deze sociale onderneming luidt dan ook: ‘iedereen verdient het om in geïnvesteerd te worden.’ 

Deze investering pakt vaak geweldig uit voor beide partijen. “Die jongens achter de bar zijn opeens helemaal het mannetje. Ze kunnen heerlijke cappuccino’s maken, terwijl ze anderhalf jaar geleden op de bank zaten, weggestopt werden in ons sociale system, op straat rondzwierven of voor de derde keer waren uitgevallen op school”, zo verklaart ze. “Het heeft echt zin in om te investeren in mensen. Omdat het uiteindelijk ook weer euro’s op de plank gaat opleveren voor jou, voor mij én voor ons allemaal.”

“Het heeft echt zin om te investeren in mensen”

Het pre-sociaal ondernemen tijdperk

Omstreeks 2010 genoot sociaal ondernemen weinig bekendheid, sterker nog de term bestond nauwelijks. Van dichtbij heeft Joske dit echter zien omslaan. “In den beginne ging het nog heel erg over maatschappelijk verantwoord ondernemen en duurzaamheid, ofwel de groene gedachte.” De sociale component zat er toentertijd nog veel minder in. Dit beperkte zich slechts tot vragen als: Hoe kun je werknemers gemotiveerd houden? “We hebben het de afgelopen tijd dus heel erg zien veranderen”, licht Joske toe. Sinds een jaar of twee wordt sociaal ondernemerschap als een ware term echt erkent. “Sommigen noemen het zelfs een branche, dat vind ik het eerlijk gezegd niet. Sociaal ondernemers laten zich namelijk niet door een noemer vertegenwoordigen als een groep.” Zo vergelijkt ze haar eigen onderneming met het fameuze chocolademerk Tony Chocolonely. “Allebei zijn we sociale ondernemingen, maar wij zetten hele verschillende middelen in én hebben een compleet andere missie.”

Koploper in sociaal ondernemen

Na vijf jaar vallen en opstaan is The Colour Kitchen inmiddels een gevestigde sociale onderneming. “Ik ben vooral trots op het tempo waarin we volume hebben gecreëerd.” Het horeca- en cateringbedrijf groeide de afgelopen 5 jaar enorm: van 10 mensen een kans geven op de arbeidsmarkt naar inmiddels zo’n 200. “Maar vergeet niet: We doen het samen met onze professionals en partners. Uiteindelijk ben ik niet degene die dagelijks met die jongens achter het koffiezetapparaat staat. En we hebben opdrachtgevers nodig, zoals bijvoorbeeld lokale Rabobanken, die hun huis beschikbaar stellen voor onze leerlingen. Onze pay-off is niet voor niks ‘samen maken we het verschil’.”

De horeca onderneming werkt op al haar locaties met een kernteam van professionals met ieder een eigen toegevoegde waarde. Een horecatijger in de vorm van een praktijkbegeleider, een pedagogisch onderlegde en praktijkgerichte docent en tot slot een hulpverlener met agogische achtergrond. Deze drie kernteamleden zorgen ervoor dat de inmiddels 200 leerlingen dagelijks vooruitgang boeken. Daarnaast is ook op managementniveau bij The Colour Kitchen een enorme dynamiek te bespeuren. “Het is handig om op directieniveau twee vertegenwoordigers te hebben.” Eén voor de sociale component, de andere voor de commerciële, zo adviseert ze. “Vanaf het begin van onze onderneming waren er twee echte zakenmensen bij betrokken, hun manier van werken heeft mij ook geïnspireerd.” 

“Uiteindelijk ben ik niet degene die dagelijks met die jongens achter het koffiezetapparaat staat”

Van niche naar mainstream

Naast een enorme aanpakker blijkt Joske ook een dromer te zijn. Eén van haar toekomstdromen is het mede tot stand laten komen van een transitie. Sociaal ondernemen moet van een niche, uitgroeien tot mainstream. “In principe help ik daarmee ons Unique Selling Point onderuit. Als iedereen dit gaat doen, kunnen we wel opdoeken. Dit zie ik echter niet als negatief, het zou betekenen dat we het maatschappelijke probleem hebben opgelost,” geeft ze lachend toe. 

Dit kan volgens Joske alleen door samenwerkingen aan te gaan met grote partijen. “Wij verzorgen bijvoorbeeld de in-house catering bij lokale Rabobanken.” Een bank waarvan veel van de medewerkers het prima voor elkaar heeft. “Het feit dat ze opeens geconfronteerd worden met jongens en meiden uit een totaal andere omgeving, zorgt voor bewustwording. Op het moment dat onze leerling een heerlijke verse soep blijkt te kunnen bereiden, zijn alle vooroordelen van tafel,” zo vertelt Joske illustratief. “Het woord wordt vervolgens voortgezegd, wat zal leiden tot een cultuurverandering in de maatschappij: Hier sta ik voor!”  

Hobbels en hindernissen

Om sociaal ondernemen zichtbaarder te maken zijn volgens Joske, hoe dan ook, grotere partijen nodig. “Uiteindelijk is het nodig. Want anders blijft het een sectie van een mooie niche, terwijl het ook een sector kan zijn waar veel mensen geld kunnen verdienen én blij van worden.” Volgens de directeur-maatschappelijk is het daarnaast belangrijk dat je als sociale onderneming, goed zorgt voor je human resources en het nemen van gezamenlijke verantwoordelijkheid in alle lagen van de organisatie inbed. “Het eerste komt terug in onze belangrijkste kernwaarde – aandacht – want alles wat je aandacht geeft groeit.” Om die groei bij The Colour Kitchen leerlingen te stimuleren, hebben de professionals ook aandacht nodig. Tot slot benadrukt ze het belang van toegang tot kapitaal voor een (beginnend) sociaal ondernemer. Eigen vermogen, fondsen of Social Impact Bonds kunnen hierbij helpen. Toch ziet Joske dat hier nog volop terreinwinst te behalen is. “Waarom stelt de bank andere, strengere, eisen aan een sociale onderneming? 

Na een half decennium investeren is het voor The Colour Kitchen dit jaar eindelijk tijd om te oogsten. “Allereerst zijn we kwalitatief gegroeid, we zijn immers in staat om 200 mensen op te leiden en te begeleiden naar werk.” Die nieuwe manier van zaken doen werkt en is voor Joske Paumen een combinatie van twee cruciale factoren. “Onze missie is om de wereld te laten zien, dat je zowel financieel- als sociaal rendement kan maken. Laten we samen die cultuurverandering in werk stellen”.

Als inspirerend sociaal ondernemer en wereldverbeteraar draagt Joske Paumen, aan het eind van het gesprek, Merijn Everaarts aan. Hij is CEO en founder van Dopper, dé fameuze duurzame flessenproducent. “Zijn missie is om de wereld een beetje mooier te maken, dat spreekt mij erg aan.” Natuurlijk zijn wij erg benieuwd naar nog zo’n prachtig sociaal succesverhaal!

Wil jij weten of het ons lukt om een interview in te plannen met Merijn Everaarts? Like ons dan op Facebook, volg ons op Twitter of schrijf je in op de nieuwsbrief en blijf op de hoogte van het laatste nieuws!