Van kleins af is Elly Janssen bezig met landbouw en duurzaamheid. Ze groeide op in een boerderij en werkte jarenlang voor allerlei duurzame projecten. Inmiddels is de ambitieuze Elly projectleider bij Van Tuin Tot Bord. “De nadruk ligt bij ons niet op de beperking, je bent gewoon iets aan het doen met elkaar en zorgt samen voor een lekkere maaltijd.”
Over Elly Janssen
Na een studie Sociale Geografie aan de Radboud Universiteit van Nijmegen werkte Elly jaren in de ontwikkelingssamenwerking. Ze richtte zich hierbij met name op het Afrikaanse platteland en werkte voor een groot aantal organisaties waaronder SNV en ICCO.
In 2012 begon ze haar eigen bedrijf, Groene Vonk. Met Groene Vonk richt Elly zich op de ontwikkeling en coördinatie van duurzame projecten op het terrein van stadslandbouw, leefbaarheid en de verbinding tussen stad en platteland. Sinds 2015 is Elly projectleider bij Van Tuin Tot Bord. Bij Van Tuin Tot Bord verbouwen buurtbewoners in enkele wijken in Nijmegen samen groente en ze bereiden van de oogst heerlijke maaltijden voor de buurt.
Coverfoto (c) VSB Fonds/Bastiaan Russcher
Van boerderij naar stadslandbouw
Elly is opgegroeid op een boerderij en moest meewerken in de weekenden en vakanties. “We hadden koeien, verbouwden gewassen en er was altijd van alles te doen. Op een gegeven moment kwam de intensieve landbouw op. Bedrijfsmatig leek het verstandig te specialiseren, maar ik herinner me nog goed dat ik hier steeds meer discussie over kreeg met mijn vader. Als puber ging ik thuis geregeld het debat aan.” Het zat er kennelijk al vroeg in dat Elly knokte voor haar idealen en probeerde anderen te inspireren.
Elly heeft echter nooit de behoefte gehad haar vaders boerderij over te nemen. Toch heeft ze haar boerderijverleden altijd met haar meegedragen en vindt ze het nog steeds erg leuk om op boerderijen te komen, zowel in Afrika als hier in Nederland. “Ik merk dat het mij destijds in Afrika erg heeft geholpen dat ik zelf in een dorp ben opgegroeid. Hierdoor maakte ik makkelijk contact en kon ik goed schakelen naar de uitdagingen van een boer, ook al werkt deze in Afrika op een hele andere manier.”
“Ik vind contact met mensen en aandacht voor duurzaamheid belangrijk.”
Na jaren in de ontwikkelingssamenwerking gewerkt te hebben kreeg ze de mogelijkheid om zich op iets anders te richten. “Ik kwam erop uit dat ik het dichter bij huis wilde zoeken. Ik heb toen gekeken wat er speelde in Nederland en waar ik blij van werd.” Rond deze tijd kwam het fenomeen stadslandbouw net op en besloot Elly zich hier op te richten. “Voor mij kwamen hier heel veel dingen in samen. Ik vind contact met mensen en aandacht voor duurzaamheid belangrijk en ik geloof heel erg in een mooiere socialere wereld,” zo vertelt ze.
Iedereen kan meedoen
Sinds twee jaar is Elly projectleider bij Van Tuin tot Bord. Ze is betrokken bij het initiatief vanaf de ontwikkeling in 2014. “Destijds zat ik in een bewonersgroep waar ook de welzijnsorganisatie Tandem bij zat. In de wijk waren al verschillende losse kookinitiatieven en er waren bewoners die aan de slag wilden met een moestuin.” Ook de invoering van de WMO in 2015, waardoor voor veel kwetsbare buurtbewoners hun voormalige dagbesteding zou vervallen, speelde een rol bij de start van het initiatief. Het is voor mensen in een kwetsbare positie namelijk niet vanzelfsprekend om aan te haken bij initiatieven of activiteiten in de wijk: “Bij Van Tuin Tot Bord streven we ernaar dat iedereen meedoet.”
Van Tuin tot Bord
“Bij Van Tuin tot Bord creëren we een veilige setting. De mensen die bij ons komen hebben verschillende achtergronden.” Meer dan de helft van de mensen die meedoet heeft een psychiatrische-, licht verstandelijke en/of lichamelijke beperking. Elly: “We gaan uit van ieders talenten en staan open voor mensen die vrijwillig iets willen doen in de buurt en ook graag andere buurtbewoners willen ontmoeten.”
Van Tuin tot Bord heeft moestuinen op verschillende locaties en twee buurtrestaurants in Nijmegen-Midden. Buurtrestaurant ’T Hert, dat op dinsdagavond geopend is en Buurtrestaurant De Klokketoren, waar je op donderdag kunt eten. Bewoners kunnen op allerlei vlakken meehelpen. “De een vindt het leuk om te tuinieren of te koken, een ander doet liever boodschappen of helpt bij het onderhouden van de website of de administratie. Bij de uitvoering van de taken werken buurtbewoners samen met buurtbewoners met een beperking,” aldus Elly.
“Bij Van Tuin tot Bord creëren we een veilige setting.”
Gewoon samen tuinieren en koken
Elly vertelt dat mensen het fijn vinden gewoon zichzelf te kunnen zijn bij van Tuin tot Bord en om op een normale manier te kunnen samenwerken met buurtbewoners. “De nadruk ligt bij ons niet op de beperking, je bent gewoon iets aan het doen met elkaar en zorgt samen voor een lekkere maaltijd.”
Juist deze gewone setting lijkt de mensen zelfvertrouwen te geven. Zo is een vrijwilliger nu zo ver dat hij in het restaurant zijn eigen toetje durft aan te kondigen. Dat is voor hem een hele grote stap en goed voor zijn zelfwaardering.
Een bewoner vertelt: “Er is altijd een heel fijne sfeer. Iedereen kan zijn zoals hij is, ook al is het niet allemaal standaard. Het is heel fijn dat ik als ik op straat loop mensen tegen kan komen die me gewoon groeten. Dat er nu mensen zijn die me kennen als iemand die wat kan. Het is een fijne plek om te oefenen met het omgaan met ‘gewone” mensen en dat ik ook de ervaring op doe dat ik wat kan. Ik durf nu ook mijn bovenbuurvrouw goedendag te zeggen. Dit deed ik eerder nooit”.
Toekomst
Op de vraag waar Elly het meeste trots op is bij Van Tuin tot Bord moet ze even nadenken. Ze is kritisch en geeft aan dat hoewel ze al veel bereikt hebben er nog veel uitdagingen zijn. Zo zijn ze nog bezig met het verdienmodel om in de toekomst onafhankelijk van subsidies te kunnen draaien.
Elly onderstreept dat een duurzaam verdienmodel belangrijk is voor het voortbestaan van een initiatief. “Ik geloof erg in de combinatie van een goed idee en ondernemerschap. Een goed idee op zichzelf is niet duurzaam. Bij Van Tuin tot Bord zijn we niet als een sociale onderneming begonnen, maar we moeten hier nu wel naar toe. We moeten in ieder geval onze inkomstenbronnen verder uitbreiden zodat we zo zelfstandig mogelijk kunnen voortbestaan.”
“Een goed idee op zichzelf is niet duurzaam.”
De Van Tuin tot Bord-oprichtster is het meest trots op alle verbindingen tussen bewoners die zijn ontstaan en op het feit dat ze is geselecteerd voor het Groeiprogramma van het Oranjefonds. “Dat ons initiatief opvalt en dat men erin wil investeren vind ik echt mooi!”
Reacties