Deze week gaan we in gesprek met sociaal ondernemer Ben Verstraten, voorheen dé oplossingsman in de Nederlandse bouwsector. Met Q-vention wil hij energie-neutraal wonen eenvoudig en betaalbaar maken voor heel Nederland. Maar wat maakt zijn bedrijfsmodel dan tot een sociale onderneming?
Dankzij zijn oplossingsgerichtheid zette Ben Verstraten zichzelf op de kaart binnen de bouwsector in Nederland. Na jarenlang gewerkt te hebben bij grote bedrijven zoals Strukton besloot hij dat het bouwen een stuk simpeler kan. Na de schaalvergroting van de jaren ’80 en ’90, toen alles groter en complexer moest zijn, mag het nu wel weer anders. “Heel veel mensen kunnen niet mee in die schaalvergroting, daarom wil ik het bouwen gewoon weer simpel maken.”
Over Ben Verstraten
Ben is een bevlogen ondernemer. Als betrokken familieman, uit een geslacht van harde werkers, zag hij met lede ogen de vervuiling overal op de wereld toenemen. Vooral in arme gebieden blijkt de bevolking haar eigen rommel niet meer te kunnen overzien. Hierdoor ontstaat een vicieuze cirkel van vervuiling die leidt tot vervuiling. Ben weet uit ervaring – wereldwijd gewerkt als projectleider bij Strukton – dat pas na het opruimen van de puinhopen een economie weer gaat lopen.
Met zijn bedrijf Q-vention ziet hij EnergieBouw© hierin een essentiële rol spelen. “Door de lokale bevolking te helpen, tegen lage prijzen, zelf hun regio op te ruimen en in te richten met goede, betaalbare, individuele woningen, zal deze bevolking zich extra voor haar regio in gaan zetten. De lokale economie zal van de grond af op gang komen, terwijl de kosten voor de hulpverlening laag blijven en direct – hands-on – geïnvesteerd kunnen worden. Samenwerking is de oplossing.”
Voordat Ben Verstraten startte met sociaal ondernemen, werkte hij zowel in de Nederlandse als buitenlandse bouwsector. Daar kwam hij tot het inzicht dat het oude systeem van business-to-business geen toekomst meer heeft. Zijn ambitie is om met Q-vention de ongelijkheid in het woningaanbod weg te halen door sociale interventie. Immers draagt duurzaam bouwen bij aan het leven van volgende generaties. Maar ook de manier waarop hij omgaat met zijn eigen werknemers is voor hem belangrijk: “Breder kijken naar je werknemer, naar je personeel, méér zien dan alleen rugnummers.” Daarnaast pleit hij ervoor om meer tussen de bevolking te staan, want de bouwsector is te afstandelijk geworden. “We werken veel in standaardprocessen, zonder te letten op de mensen. Daar moet wat aan veranderen.”
“Het is noodzakelijk om je te verbinden met de bevolking, met de mensen, zodat je als bouwbedrijf weer een mens-mens-organisatie wordt.”
Tijdens zijn periode bij Strukton werd Ben geïnspireerd door toenmalige directeur Martijn Smitt. “Wat mij in hem aansprak was zijn uitstraling van gelijkwaardigheid.” Vooral daaruit kwam zijn overtuiging dat het in de bouw socialer kan. “Het bedrijfsleven is kapitaalkrachtig genoeg om ruimte te creëren, om aan de zachte kant van de samenleving activiteiten te ondersteunen.” Ben is van mening dat als je verdient aan de maatschappij, je dan aan de zachte of de sociale kant, ook wat terug kunt doen. “De kunst is om het totale plaatje zichtbaar te maken. Als mensen uit het oude systeem kansen voor zichzelf zien, dan komen ze wel mee.” Hij is ervan overtuigd dat het bedrijfsleven niet langer om de verbinding tussen sociale impact en winst heen kan.
Het mens-mens-gevoel
Wat Ben betreft is dat ook precies het verhaal van sociaal ondernemen, omdat sociaal ondernemers wel aandacht voor het mens-mens-gevoel hebben. Dat de impact ligt bij sociaal ondernemers die vanuit ondernemerschap proberen om maatschappelijke vragen op te lossen. “Met sociaal ondernemen creëer je handvatten waar de samenleving zich aan kan vasthouden.” Volgens hem ligt het succes daarvan bij twee factoren. Zo moet je bij jezelf nagaan wat jij als sociaal ondernemer wilt. “Je moet de kern van jouw zelf belangrijk maken. Want als jij weet wat je zelf kunt, dan kan je ook een ander helpen.” Als hetgeen wat je nu aan het doen bent, niet met jou matcht, moet je vanuit die positie verder kijken, naar wie je wel wilt zijn of wat je wilt bijdragen.
“Dat is waar ik nu voor sta: het verbinden, het versterken, het aanbieden en het erover communiceren.”
Een tweede aspect is dat je de juiste mensen om je heen verzamelt. “Samenwerking is essentieel. Je moet echt kijken wie je nodig hebt om je doel te bereiken.” En dat zowel zakelijk als privé. “Geef je omgeving de kans om te wennen aan jouw manier van ondernemen, of je dat nou doet vanuit je product of vanuit je dienstverlening.” Ben raadt daarnaast sociaal ondernemers in spé aan om keuzes te maken, vooral wat betreft de thuissituatie. Heb je echt een auto nodig voor je werk? Is dat stukje status echt belangrijk? “Ik denk dat onze samenleving zo complex in elkaar zit, dat sociaal ondernemers goed moeten nadenken over wat ze willen doen met het geld waarmee ze aan de slag gaan.”
Sociaal verdienmodel
“Sociaal ondernemerschap start vaak uit de emotie, niet om het geld – het ontbreekt dan nog een beetje aan het ondernemen zelf.” Volgens Ben moeten sociaal ondernemers wel realistisch blijven. “We hebben allemaal het recht om te proberen, maar dan moet je jezelf afvragen waar de grens van jouw ondernemers-kunnen ligt. Vaak zie je dat veel startende sociaal ondernemers iets proberen te doen wat al bestaat, en op basis van het afgeleide daarvan proberen de samenleving te veranderen. Daarmee blijf je aan de onderkant van de markt. Daar los je de pijn niet mee op. Wat je daardoor vaak ziet is dat sociaal ondernemers eigenlijk nooit een verdienmodel kunnen creëren waarmee ze ook nog eens bijdragen aan de maatschappij. Dat we de term sociaal nodig hebben bij ondernemerschap, geeft al aan dat er iets is wat het niet naar behoren doet. Het innovatieve en het maatschappelijke moet meer centraal komen te staan.”
Visie
Als Ben Verstraten zou moeten benoemen wat zijn kracht is, is dat hij durft te gaan staan dáár waarvan hij de oplossing nog niet weet. De creativiteit die hij daarbij moet aanspreken helpt hem de puzzel op te lossen. “Veel ondernemers of instanties willen weten wat de oplossing is, want daaraan kunnen ze verdienen. Maar zolang die puzzel nog geen geheel is, dan ziet men de oplossing niet. Dat maakt dat heel veel innovaties op de plank blijven liggen.” Datzelfde ziet hij gebeuren bij Social Enterprise Nederland. “Zij moeten meer oog hebben voor innovaties. Er komen daar veel ideeën binnen, waarop ze sneller zouden moeten reageren. Misschien als doorgeefluik.”
“De regenpijp hangt buiten, laat dat ook zo”
Een advies wat Ben wil meegeven aan sociaal ondernemers is ‘houd moed’ en ‘blijf bij je idee’. “Heb het lef om je eigen visie neer te leggen. Want dat is ook sociaal ondernemen; als je het zelf niet wilt doen, dan moet je stoppen, want je kunt niet meeliften op anderen.” Juist van sociaal ondernemen kan je je eigen platform maken, het een eigen structuur geven en daarmee verandering teweeg brengen. “Maar dat heeft tijd nodig en dat is vaak wat we niet meer hebben.” Hij raadt aan om geduld te hebben, want als je het geduld niet hebt, dan moet je uiteindelijk teveel moeite doen om je klant tevreden te stellen. Dat zal veel tijd en geld kosten en het zal dan ook nooit een eigen keuze van de klant zijn, waardoor zij nooit jouw product zullen uitdragen. De uitspraak ‘de regenpijp hangt buiten, laat dat ook zo’ heeft Ben veel geholpen. “Ga niet méér doen, dan wie je bent. Dat maakt jouw verhaal veel krachtiger.”
Ben Verstraten draagt Joost Beemer aan om een volgend verhaal te vertellen. Joost is naar zijn zeggen een persoon die in “afzienbare tijd weet te schakelen en niet op de rem gaat staan. Als je de wetenschap en kennis hebt, dan moet je er ook naar handelen, dan moet je ook die verantwoordelijkheid nemen, en dat doet Joost.” Van werken in de finance-sector op de Amsterdamse Zuidas naar het opzetten van het sociale bouwproject Kade Noord, dat klinkt zeker als een inspirerend verhaal! Als je graag op de hoogte wilt blijven van onze nieuwste verhalen, like ons dan op Facebook, volg ons op Twitter of schrijf je in voor de nieuwsbrief!
Reacties