Patrick van Gurp (Creating Heroes) maakte een video voor designmerk [email protected] Hij raadde ons aan om oprichtster en eigenaresse Veronika Utasi te interviewen. Na een burn-out besloot HR-medewerkster Veronika Utasi het roer om te gooien. Met de vrolijke kussens van [email protected] helpt ze nu vrouwen in een moeilijke positie aan het werk. “‘Kussens kun je voor een paar euro halen bij de Xenos,’ zeiden mensen. Maar ik ben heel eigenwijs, dat helpt.”
Het gesprek met Veronika wordt soms even onderbroken door een telefoontje van een aannemer of babygeluidje. Net drie weken geleden bevallen van zoontje Bence zit de oprichtster van [email protected] (uitgesproken op z’n Engels: ‘V at Amsterdam’) ook nog eens middenin een verhuizing. Amsterdam verlaat ze niet, ze gaat juist in het centrum wonen. Haar liefde voor de stad vertaalt zich niet alleen in de naam van het merk, maar ook in haar designs: speelse silhouetten van grachtenpanden.
Over Veronika Utasi
Veronika Utasi groeide op in Hongarije en volgde opleidingen in Economie en Human Resource Management. Na een carrière als HR-medewerkster besloot ze zich eind 2015 volledig te richten op haar designmerk [email protected] De duurzame [email protected], inmiddels te koop in vijftien Nederlandse winkels, worden gemaakt door “vrouwen die het vanwege een psychische of fysieke beperking minder voor elkaar hebben.” Kussens zijn volgens Veronika ‘de oorbellen van een huis’: “Het zijn kleine accessoires, maar ze kunnen toch een grote impact hebben op de uitstraling van een ruimte.”
Keerpunt
“Ik wilde altijd al iets doen met ontwerpen. Toen ik veertien was, kreeg ik het schooladvies om naar de kunstacademie te gaan. Ik was echter bang dat ik als kunstenaar niet zou kunnen rondkomen. Ik koos met mijn hoofd, niet met mijn hart.”
In Budapest begint de Hongaarse Veronika aan de opleiding Economie, Toerisme en Hotelmanagement. Tijdens een uitwisseling belandt ze in Nederland. Ze wordt verliefd op Amsterdam en later op haar man. Maar werk vinden in de Nederlandse horeca- en toerismesector valt niet mee. Daarom volgt ze nog een opleiding, dit keer richting HR-management. Ze maakt carrière op de Amsterdamse Zuidas, maar is ondanks haar succes niet tevreden.
“Ik werkte hard, maar het bracht me geen voldoening. Ik had niet het idee dat ik iets kon toevoegen. Regelmatig voerde ik taken uit waarvan ik dacht: ‘wat nutteloos’. Maar uit angst voor een slechte beoordeling deed ik toch wat er van me gevraagd werd.” Op een gegeven moment kon de Hongaarse dit niet meer opbrengen en kreeg een burn-out. “Een paar maanden zat ik thuis en dacht ik na: ‘Wat wil ik met m’n leven?’ Dat was een keerpunt.”
“Ik wilde iets voor anderen betekenen.”
In die periode kwam Veronika in aanraking met een activiteitengroep van het Rode Kruis. Daar ontmoette ze een vrouw die vaasjes en mandjes maakte van papier. “Haar woorden maakten enorme indruk op me: ‘Ik heb overal pijn, alleen m’n handen en hoofd doen het nog. Als ik dingen maak voor anderen, vergeet ik al die ellende.’ Zij inspireerde mij, ik wilde iets voor haar en anderen betekenen.”
Haar eerste plan is een verkoopplatform. Veronika neemt de producten mee naar vrienden en kennissen. Die zijn wel te spreken over het initiatief, maar niet over het design. Daarom gaat ze zelf maar aan de slag. Haar burn-out verdwijnt, ze re-integreert op haar werk in een parttime functie en in haar vrije tijd ontwerpt ze kussens die ze in samenwerking met een activiteitengroep wil produceren. Maar dat blijkt lastiger dan gedacht. Logistiek, maar ook vanwege de kwaliteit: die is vaak onvoldoende. De door Veronika zelf genaaide kussens zijn wel een succes: tijdens een eerste verkooppoging, op de Sunday Market in Amsterdam, verkoopt ze alle twintig proefontwerpen.
“Sommigen doen het naaiwerk, anderen knippen één huisje per dag uit.”
Uiteindelijk vindt ze twee activiteitengroepen waarmee de samenwerking wel slaagt: één in Overijssel en één in Hongarije. In Overijssel is dat bijvoorbeeld ‘een soort woonboerderij’ met atelier. “Vrouwen uit de omgeving worden heen en weer gereden met een busje. Ze werken zo’n vier uur per dag. De bedoeling is dat ze hier ervaring opdoen en daarna kunnen doorstromen naar een ander bedrijf. Sommige vrouwen hebben dat vooruitzicht niet en blijven daardoor langer.” Niet iedereen doet dan ook hetzelfde werk: “Sommigen doen het naaiwerk. Anderen knippen één huisje per dag uit.”
“Het lijkt me fantastisch om een atelier in Amsterdam te hebben.”
De custom made-bestellingen komen wel uit Amsterdam, want die maakt Veronika zelf. “Het liefst wil ik meer lokaal gaan produceren. Het lijkt me fantastisch om een atelier in Amsterdam te hebben, zodat ik nauwer betrokken kan zijn bij de begeleiding. Een plek waar klanten met eigen ogen kunnen zien hoe de producten worden gemaakt.”
Hierboven vind je de video van Patrick van Gurp die hij maakte over [email protected] Maak nader kennis met Veronica Utasi en haar afnemers. Video (c) HeroTV, Creating Heroes/Patrick van Gurp.
Mond-tot-mond-reclame
Sinds december 2015 richt Veronika zich volledig op [email protected], dat inmiddels is uitgebreid met houten speelgoed-lijn ‘Nootje’. “Gemaakt door ambachtslieden die al jarenlang in het vak zitten, geen mensen met een mentale of fysieke beperking. Maar textielproducten blijven de kern”, aldus Veronika. En het gaat goed met het merk: “Veel klanten komen terug. Ik adverteer niet vanwege gebrek aan budget, dus het meeste gaat via-via. Daar ben ik wel trots op.”
“In winkels moet je concurreren met producten die in China en India zijn gemaakt.”
“Er zijn nu dertig vrouwen aan het werk. Mijn doel voor dit jaar is om daar tien vrouwen aan toe te voegen.” Maar om te kunnen groeien is een grotere afzet noodzakelijk en dat is best een uitdaging als je kiest voor duurzame, lokale productie: “In winkels moet je concurreren met producten die in China en India zijn gemaakt. Onze prijzen zijn vaak te hoog voor winkeliers. Daarom werk ik tot nu toe op basis van consignatie: de winkelier krijgt een percentage wanneer het product verkocht wordt. Ik wil toewerken naar een standaard verkoopmodel.”
Weinig MVO Beleid
Sociaal ondernemerschap kan volgens Veronika nog wel wat extra bekendheid gebruiken. Een half jaar geleden had ze er zelf nog nooit van gehoord. “Ik raakte in gesprek met de manager van het Good Hotel, die mij vertelde over Social Enterprise NL. Ik heb me meteen ingeschreven.”
Verhalen over sociaal ondernemerschap moeten meer gedeeld worden, denkt ze. “Zeker ook bij grote bedrijven. Die doen vaak weinig met hun MVO-beleid. Organisaties zoals Social Enterprise NL kunnen iemand langs sturen bij zo’n bedrijf. Iemand die in gesprek gaat met de persoon die verantwoordelijk is voor duurzaamheid. En vragen stelt zoals: Waar lopen jullie tegenaan? Wat kunnen wij als organisatie doen om jullie te helpen?’”
Eigenwijsheid helpt
Tot slot heeft Veronika nog wel een advies voor beginnende sociaal ondernemers. “Toen ik begon met [email protected] was mijn man de enige die erin geloofde. Andere mensen reageerden sceptisch als ik vertelde dat ik kussens ging verkopen: ‘Die kun je bij de Xenos halen voor een paar euro.’ Maar ik liet me niet ontmoedigen. Ik ben heel eigenwijs, dat helpt. Als je ergens in gelooft, moet je gewoon doorzetten,” zo besluit Veronika Utasi enthousiast.
Via Social Enterprise NL kwam Veronika in aanraking met CRE8, een winkel en werkplaats in het centrum van Amsterdam. In samenwerking met stichting Streetcornerwork biedt CRE8 een leerwerktraject voor Amsterdamse jongeren met een afstand tot de arbeidsmarkt. “Ik draag het stokje graag aan hen over.”
Reacties